Јосиф и неговите браќа
Корица на првото издание на дел 4 (1943) | |
Автор | Томас Ман |
---|---|
Изворен наслов | Joseph und seine Brüder |
Земја | Германија |
Јазик | германски |
Издадена | 1933–1943 |
Медиум | Печати |
Јосиф и неговите браќа (германски: Joseph und seine Brüder) — роман-тетралогија на Томас Ман, објавен во периодот од 1933 до 1943 година. Во него, Ман ги прераскажува познатите теми од Стариот завет, од Јаков до Јосиф (поглавјата 27 до 50), од Книгата на постанокот, поставувајќи го во историскиот контекст на Амарнскиот период. Овој роман Ман го сметал за неговото најголемо дело.[1]
Тетралогијата се состои од следниве книги:
- „Приказните на Јаков“ (Die Geschichten Jaakobs; пишувана од декември 1926 до октомври 1930 година)
- „Младиот Јосиф“ (Der junge Joseph; пишувана од јануари 1931 до јуни 1932 година, Книга на постанокот 37)
- „Јосиф во Египет“ (Joseph in Ägypten; пишувана од јули 1932 до 23 август 1936 година, Книга на постанокот 38 - 39)
- „Јосиф, Хранителот“ (Joseph, der Ernährer; пишувана од 10 август 1940 до 4 јануари 1943 година, Битие 40 и 50 )
Теми
[уреди | уреди извор]Вдахновението и размислувањето кај Ман е од античкиот Ориент и потеклото на јудаизмот] како и влијание на Алфред Јеремиј во која се потенцира Вавилонска и влијание врз создавањето на „Книга на постанокот“ како и со делата на Дмитриј Мережковски.
Ман дејството го поставува во 14 век п.н.е. зборувајќи за Ахенатен фараонот кој го назначува Јосиф за свој заменик-регент. Јосиф има 28 години што би значело дека е роден во 1380 година п.н.е. според стандардната египетска хронологија, а Јаков во средината на 1420-тите п.н.е. Другите споменати современи владетелиго вклучуваат Тушрата и Супилулиума.
Доминантна тема на романот е истражувањето на Ман за статусот на митологијата и неговото презентирање на доцното бронзено време начин на размислување во однос на митските вистини и појавата на монотеизмот. Настаните од приказната на Книгата за постанокот честопати се поврзуваат и идентификуваат со други митски теми.
Централна е подземниот свет и митскиот потеклото во подземниот свет. Престојот на Јаков во Месопотамија ( гневот на Исав) е паралелен со животот на Јосиф во Египет (прогонет од љубомората на неговите браќа) и во помал обем неговото заробеништво во бунарот; тие понатаму се идентификуваат со „пеколниот плашник“ на Инана - Иштар - Деметра, мезопотамскиот Тамуз) мит, еврејскиот вавилонско заробеништво како и Тешкиот пекол на Исус Христос.
Авраам постојано е претставен како човекот кој „го открил Бога“ (Ханиф или откривач на монотеизмот). Јаков како наследник на Авраам е обвинет за понатамошно разгледување на ова откритие. Јозеф е изненаден што го открива Акенатен на истиот пат (иако Акенатен не е „вистинската личност“ за патот), а успехот на Јозеф кај фараонот во голема мерка се должи на симпатијата на последниот кон „абрахамската“ теологија. Таква поврзаност на (прото) јудаизмот и атенизмот било предложена пред Ман, особено од Сигмунд Фројд во неговата „Мојсеј и монотеизам“ ', што се појави во 1939 година, непосредно пред Ман да започне да работи на четвртиот дел од тетралогијата - иако во последниот дел од делото на Ман, Акенатен е претпоставен како Фараонот на егзодусот современик на Мојсеј, додека Ман во својата новела „Законот“ (1944) тоа му го препушта на Рамесес II.
Бидејќи Јозеф се спасил од бунарот и бил продаден на Египет, тој прифаќа ново име, Осарсеф, заменувајќи го Јо- елементот со повикување на Озирис за да укаже дека сега е во подземјето. Оваа промена на името за сметка на промената на околностите го охрабрува Аменхотеп да го смени сопственото име во Ахенатен.
Тетралогијата се затвора со детален извештај за познатиот Благослов на Јаков за неговите синови и нивните племиња, неговата смрт и погребот. Ликовите на одделните браќа се одредуваат со епитети земени од текстот на Благословот на Јаков низ деталите; така, Рувим е „бурен како водите“ (и е поврзан со Водолија] од Јаков). Симеон и Леви се познати како „близнаци“ (и се поврзани со Близнаци)], иако имаат разлика од една година и се прикажани како насилници. Јуда е лав ([[[Лав (астрологија)|Лав]])) и го наследува благословот на Авраам откако Јаков ги распушти своите постари браќа на нивното првородство. Зебулун покажува склоност за Феникијците и морепловството. Obејкоб го нарекува „коскениот“ Исахар магаре за да предизвика „Аселус“, γ и δ од Рак. Дан е остроумен и „прилагоден за судија“ (Вага). Ашер е љубител на вкусните јадења. Јосиф е благословен од Јаков во неговиот двоен аспект на мажјакот (Думузи), бог на семето и жетвата), со упатување на [[Бик (астрологија] | Бик]) и на жена (бидејќи за Јаков , неговата сакана Рејчел живее во Јосиф и во неговиот афинитет со хранливата Земја), во врска со Девица. Додека comesејкоб доаѓаше кај Бенјамин, неговата сила е скоро исчезната, и со неговиот последен здив тој прилично некохерентно го споредува својот најмлад син со волк, делумно поради Лупус во Шкорпија[2].
Содржина
[уреди | уреди извор]На романот му претходи долг пролог кој служи како увертира за операта. Дава идеја за длабочината на потопување пред нас во романот - потопување во минатото, во вечните прашања за потеклото на светот и човекот, во односот на човечката душа со Бога. Но, несомнената страна на дното на овие прашања е сознанието дека светот на Јосиф не се разликува скоро од нашиот.
„Минатото на Јаков“
Првиот дел од тетралогијата започнува со сцена кај бунарот, чии учесници се Јаков, синот на Исак и неговиот единаесетти и најсакан син Јосиф, кој наполнил седумнаесет години. Полн со скриена нежност, разговорот помеѓу таткото и синот се слева во детално прераскажување на целиот претходен живот на Јаков (поглавја 27-36 од книгата на Постанокот), допирајќи ги, за јасност, клучните настани во животот на неговите предци - Исак и неговиот татко, Божјиот Авраам (поглавја 12-26 од книгата на Постанокот)... Во него се опишува приказната за „кражбата на благословот“ на Јаков од неговиот брат близнак Исав, и бегството од братскиот гнев кон Харан, и славниот сон на Јаков со скалилото што води кон рајот, што следеше по понижувачкиот разговор со синот на Исав, кој се надоврза на Јаков
Центарот на првиот дел од романот е storyубовната приказна на Јаков за Рејчел, најмладата ќерка на неговиот чичко Лаван. За да се ожени со неа, Јаков се согласил на робовите услови за служба со Лаван и направил ужасна навреда кога, по брачната ноќ, открил дека Лаван го лизнал својот постар зет, Лиа, наместо неговата најмлада ќерка . Наскоро, Рејчел сепак стана сопруга на Јаков, но затоа Јаков мораше да му служи на Лаван уште седум години. Со текот на годините, тој се здоби со богатство, единаесет сина - најмладиот од нив беше син на Рејчел Јосиф - и на крајот избега со целото семејство во својата татковина, губејќи на патот Рејчел, кој го роди својот последен син Бенјамин.
„Младиот Јосиф“
К. Флавитски. Децата на Јаков го продадоа својот брат Јосиф. Овој дел ги прераскажува настаните од 37. поглавје од книгата Битие и го опишува односот на Јосиф со неговите браќа: омразата кон старешините, особено поради неизмерната loveубов кон Јаков кон синот на Рахил и нежното пријателство со помладиот. Сите овие психолошки откриени односи се изградени во позадина на слики од животот на пасторалите, образованието на Јосиф, верските празници од тоа време и други детали што недостасуваат во Библијата, извлечени од ерудицијата и фантазијата на Ман. Последните сцени од вториот дел од книгата вклучуваат тепање на Јосиф, проследено со тридневен престој во сув бунар и продажба на патни трговци кои го донеле младичот во Египет.
„Јосиф во Египет“
Герцено. Јосиф и сопругата на Потифар. Третиот роман ја опишува приказната за издигнувањето на Јосиф од безначаен роб до главниот владетел во куќата на неговиот господар Потифар и завршува со затвор, предизвикано од лажно обвинување за силување на сопругата на Потифар, убавата Мут-Енем. Оваа приказна е сумирана во 39-та глава од книгата Битие, неколку стихови од 12-та сура на Куранот се посветени на неа, а во романот се здобива со многу детали од египетскиот живот, а да не зборуваме за целосниот интензитет на страстите на loveубовна приказна за Mut-Enem за Јосиф Убавиот. Ман позајми некои од нијансите на оваа приказна од источните адаптации на митот познат како Јусуф и Зулеиха.
Во овој дел, авторот не само што им дал имиња на некои неименувани библиски ликови, туку вовел и неколку дополнителни карактери. Особено, во романот се појавуваат незгодните родители на Потифар, Гуја и Туи, кои, во присуство на тивкиот Јосиф, зборуваат за тоа како го изобличиле животот на нивниот син, лишувајќи го од можноста да носи дете во името. на нивните религиозни идеи. Пар слуги џуџе служат, според самиот автор, како смешна илустрација за врската помеѓу сексуалната сфера и оригиналното зло и се појавуваат во романот за да се објасни отпорот на Јосиф кон желбите на неговата hisубовна ressубовница.
„Јосиф носител на храна“
Непознат фламански сликар од 17 век. Јосиф им се открива на своите браќа во Египет Четвртиот роман, напишан заснован на 40-50 поглавја од Битие, започнува со приказна за животот на Josephозеф во затвор, каде што тој успеа да ја придобие наклоноста на командантот Маи-Сам, што го направи доживотниот затвор прилично поднослив. Успешното толкување на соништата на двајца затвореници, поранешни слуги на фараонот, му го отвори патот на Јосиф на младиот фараон, кој влезе во историјата под името Ахенатон. Откако му ги објасни на фараонот соновите за претстојните плодни и гладни години и му понуди начин да се справи со несреќата што доаѓа, Јосиф со молскавична брзина се искачи на позицијата владетел на земјата. Религиозната потрага на младиот фараон, која за чудо се совпадна со потрагата на Јаков, играше важна улога во ова ненадејно искачување.
Силниот глад што го зафати целиот Близок Исток во директна согласност со пророчките соништа на фараонот, конечно доведе до состанок меѓу Јосиф и браќата што го продадоа. Според толкувањето на Ман, претпазливиот Јосиф стори сé за браќата да дојдат кај него „на состанок“, што му овозможи не само да ги спаси од глад, туку на крајот да го пренесе целото семејство во Египет, вклучувајќи го и неговиот постар татко.
Вртејќи се повторно кон семејството на Јаков, Ман направи долга дигресија, раскажувајќи ја приказната за снаата на Јуда, Тамар, која влезе во семејството по исчезнувањето на Јосиф. Оваа жена, споменувајќи[3].
-
Јаков прво го благослови вториот син на Јосиф. Рембрант, 1656 "
-
Ф. Овербек, 1816/17: Јосиф го продаваат неговите браќа. "
-
Филип Веит, 1816/17: Јосиф бега од сопругата на Потифар. "
За делото
[уреди | уреди извор]По повод американското издание на делото, Ман го напишал есејот „Шеснаесет години“ во кој пишува дека делото се разликува од изградбата на пирамидите само по тоа што е „подогнато со трпението на еден човек во текот на долга низа години“ и дека делото му предизвикува „многу сеќавања, одредено автобиографско замислување.“ [4] Циклусот „Јосиф и неговите браќа“ Ман го пишувал во долг период, од 1926 до 1942 година, при што работата често ја прекинувал за да се посвети на другите свои дела. Така, уште на почетокот од „Јосифовата легенда“, тој ја прекинал работата и го напишал расказот „Марио и магионичарот“. Кога бил завршен првиот дел од „Приказните на Јаков“, а биле напишани и некои делови од „Младиот Јосиф“, Ман заминал на пат во Египет и во Палестина. Во тој период, покрај „Јосиф во Египет“, Ман работел и на есејот „Страдањето и големината на Рихард Вагнер“. Некои делови од есејот јавно ги прочитал на 10 февруари 1933 година на Универзитетот во Минхен, а утредента отпатувал во Амстердам, а оттаму во Брисел и Париз каде, исто така, го читал есејот. Поради неговото толкување на ликот на Вагнер, нацистичкиот режим му го забранил враќањето во Германија, така што „Јосиф во Египет“ било завршен во емиграција, во местото Киснахт крај Цирих.[5]
Во „Јосифовата легенда“, Ман имал намера да напише роман во кој од индивидуално-посебното ќе се сврти кон типичното ми митското. Враќајќи се кон она што постоело отсекогаш и што постојано се враќа, тој доаѓа до отстранување на разликата меѓу зборовите „било“ и „е“. Притоа, не само Јосиф и Јаков, туку и другите незначителни ликови во делото се одликуваат со митска трајност. Иако приказните што ги опишува во романот се одамна познати, слојот на надворешните настани е само фасада, зашто ликовите од романот истовремено се жители и на денешниот свет. За да го создаде делото, Ман користел бројни египетски и месопотамиски извори, заедно со еврејската книжевност, „Златното магаре“ на Апулеј, Гетеовата расправа „Израел во пустината“ и Фројдовата „Студија за Мојсеј“. Во текот на работата на романот, според зборовите на авторот, „најтешко било.. да се оттргне од она што е историски декоративно и кое толку лесно му се придружува на историското сиже.“ Иако се движи во рамката на библискито текст, авторот не се води од верското обожавање, туку од психолошката иронија и визионерската критика.[6]
По завршувањето на „Јосиф во Египет“, Ман се колебал да се зафати со последниот дел од циклусот, зашто „Јосиф во Египет“ му делувал како врвно достигнување така што се плашел од попуштање, па дури и опаѓање на квалитетот, првенствено заради ликот на Потифаровата жена, плашејќи се дека не ќе може да најде друг женски лик кој би ја одржувал рамнотежата во последниот дел од циклусот. Но сепак, тој го создал ликот на Тамара, снаата на Јуда, која е полна со човечка симпатија и присебна ведрина. Приказната во последниот дел, која е толку позната, делува ново и истовремено неважно. Томас Ман се отуѓува од фабулата, се оддалечува од она „што“ и се врти кон она „како“ така што делото едвај може да се нарече роман во класичната смисла на зборот.[7]
Изданија и преводи
[уреди | уреди извор]- Приказните за Јаков. С. Фишер Верлаг, Франкфурт на Мајна. ISBN 3-596-29435-5
- Младиот Јосиф. С. Фишер Верлаг, Франкфурт на Мајна. ISBN 3-10-048230-1
- Јосиф во Египет. С. Фишер Верлаг, Франкфурт на Мајна. ISBN 3-10-048232-8
- Јосиф носител на храна . С. Фишер Верлаг, Франкфурт на Мајна. ISBN 3-10-048233-6
- Унгарски превод на Ѓерг Саркизи. Будимпешта: Атина, 1946. ISBN 978-963-689984-4
- Фински превод на Лаури Хирвенсало. Хелсинки / Порво: ВСОЈ, 1947 година.
- Англиски превод на H. T. Lowe-Porter. Newујорк: Алфред А. Нопф, 1948. ISBN 0-394-43132-4.
- Шпански превод на Хосе Марија Совиор и Ернан дел Солар. Сантјаго де Чиле: Уреднички Ерчила. 2 том, 1962 година.
- Руски превод на Соломон Апт. Ленинград: Khudozhestvennaya Literatura. 2 том, 1968 година.
- Англиски превод на Johnон Е. Вудс. Newујорк: Алфред А. Нопф, 2005. ISBN 1-4000-4001-9.
- Холандски превод на Тијс Полман. Ујтгевериј Верлдбиблиотек, Амстердам, 2014 година. ISBN 9789028424005.
Литература
[уреди | уреди извор]- Jan Assmann: Thomas Mann und Ägypten. Mythos und Monotheismus in den Josephsromanen. Beck, München 2006, ISBN 3-406-54977-2.
- Maurice Blanchot: Thomas Manns ‘Joseph und seine Brüder’. In: Ders.: Thomas Mann. Begegnungen mit dem Dämon, herausgegeben und aus dem Französischen übersetzt von Marco Gutjahr, Turia+Kant, Wien/Berlin 2017, S. 9–15, ISBN 978-3-85132-839-4.
- Gregor Eisenhauer: Ein Taschendieb der Herzen. Zur Kunstform der witzigen Rede in Thomas Manns Josephsroman. Literaturwissenschaftliches Jahrbuch NF 32: 217-250, 1991
- Bernd-Jürgen Fischer: Handbuch zu Thomas Manns „Josephsromanen“. Francke, Basel 2002, ISBN 3-7720-2776-8.
- Friedemann W. Golka: Joseph – biblische Gestalt und literarische Figur: Thomas Manns Beitrag zur Bibelexegese. Calwer Verlag, Stuttgart 2002, ISBN 3-7668-3788-5.
- Käte Hamburger: Thomas Manns biblisches Werk. Der Joseph-Roman, die Moses-Erzählung „Das Gesetz“. Nymphenburger Verlag, München 1981, ISBN 3-485-01862-7.
- Eckhard Heftrich: Geträumte Taten. „Joseph und seine Brüder“ Frankfurt 1993, ISBN 978-3-465-02542-9.
- Jürgen Hohmeyer: Thomas Manns Roman „Joseph und seine Brüder“ Studien zu einer gemischten Erzählsituation (= Marburger Beiträge zur Germanistik. Bd. 2). Elwert, Marburg 1965 & 1969 (Diss. Marburg 1964).
- Axel Hutter: Narrative Ontologie. Mohr Siebeck, Tübingen, ISBN 978-3-16-155397-4.
- Hermann Kurzke: Mondwanderungen. Ein Wegweiser durch Thomas Manns Josephs-Roman. Fischer, Frankfurt am Main 2004, ISBN 3-596-16011-1.
- Vladimir Tumanov: “Stitching Joseph’s Coat in Thomas Mann’s Joseph und seine Brüder.” Neophilologus 84 (2): 255-270, 2000, doi:10.1023/A:1004525900985.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Joseph and his Brothers
- ↑ “Joseph and his Brothers” by Thomas Mann
- ↑ A Joseph for modern times, for all time
- ↑ О. Бихаљи-Мерин, „Натурализам и грађански дух“, во: Томас Ман, Чаробни брег. Београд: Просвета, 1956, стр. XXV.
- ↑ О. Бихаљи-Мерин, „Натурализам и грађански дух“, во: Томас Ман, Чаробни брег. Београд: Просвета, 1956, стр. XXV-XXVI.
- ↑ О. Бихаљи-Мерин, „Натурализам и грађански дух“, во: Томас Ман, Чаробни брег. Београд: Просвета, 1956, стр. XXVI-XXVIII.
- ↑ О. Бихаљи-Мерин, „Натурализам и грађански дух“, во: Томас Ман, Чаробни брег. Београд: Просвета, 1956, стр. XXVIII.
|