Јосемити
Јосемити е национален парк на Соединетите Држави во Калифорнија. Се граничи на југоисток со Националната шума Сиера и на северозапад со националната шума Станислав. Со паркот управува Службата за национални паркови и зафаќа 3.074 км2 во четири окрузи - центрирани во Туолумне и Марипоса, кои се протегаат на север и на исток до Моно и на југ до Мадера. Прогласен за светско наследство во 1984 година, Јосемити е меѓународно признат по своите гранитни карпи, водопади, бистри потоци, шуми со џиновска секвоја, езера, планини, ливади, глечери и биолошка разновидност.[1] Речиси 95 проценти од паркот е означен како дивина.[2] Јосемити е еден од најголемите и најмалку фрагментирани блокови на живеалишта во Сиера Невада.
Геологијата на паркот се карактеризира со гранит и остатоци од постари карпи. Пред околу 10 милиони години, Сиера Невада била подигната и навалена за да ги формира своите уникатни падини, кои ја зголемиле стрмнината на потоците и речните корита, формирајќи длабоки, тесни кањони. Пред околу еден милион години глечери се формирале на повисоки предели. Лизгајќи се надолу, ја сечеле и ја вајале долината Јосемити во форма на буквата U.
Се претпоставува дека луѓето првпат влегле во областа пред околу 10.000 до 8.000 години, а домородните Американци го населиле регионот пред речиси 4.000 години. Европските Американци влегле во областа во 1833 година, а доселениците првпат влегле во долината во 1851 година, при што Џејмс Д. Севиџ се смета дека ја открил областа која денес е национален парк Јосемити.[3]
Јосемити бил критичен за развојот на концептот на национални паркови. Гален Кларк и други лобирале да ја заштитат долината Јосемити од развој, што на крајот довело до потпишување на Јосемитскиот грант од 1864 година од страна на претседателот Абрахам Линколн, кој го прогласил Јосемити за федерално заштитено земјиште. Во 1890 година, Џон Мјур водел успешна кампања за да го мотивира Конгресот да ја прогласи долината Јосемити и нејзините околни области за национален парк. Ова помогнало да се создаде систем за национални паркови.
Јосемити привлекува околу четири милиони посетители годишно.[4] Повеќето посетители поголемиот дел од своето време го поминуваат во долината со големина од 18 км2 . Паркот поставил рекорд на посети во 2016 година, надминувајќи за првпат пет милиони посетители. Во 2023 година, паркот забележал речиси четири милиони посетители.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Nature & History“. United States National Park Service: Yosemite National Park. October 13, 2006. Архивирано од изворникот на January 25, 2007. Посетено на January 27, 2007.
- ↑ „Yosemite Wilderness“. United States National Park Service: Yosemite National Park. Архивирано од изворникот December 19, 2015. Посетено на March 15, 2008.
- ↑ „Yosemite NP: Early History of Yosemite Valley“. www.nps.gov. Архивирано од изворникот February 18, 2022. Посетено на 2022-04-21.
- ↑ „Annual Park Recreation Visitation (1904 – Last Calendar Year)“. U.S. National Park Service. Архивирано од изворникот June 11, 2019. Посетено на March 11, 2019.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Матична страница на National Park Service
- „Providing for Yosemite's Future — Yosemite Conservancy“. yosemite.org (англиски). 2019-03-18. Посетено на 2023-06-28.
- Project Yosemite | Yosemite HD | Motion Timelapse Video
- „Historic Yosemite Indian Chiefs – with photos“. Архивирано од изворникот на
|archive-url=requires|archive-date=(help). - „Edith Irvine's Historic Photographs of Yosemite National Park“. contentdm.lib.byu.edu.
- Project Yosemite timelapse photography