Прејди на содржината

Јан Пташин Вроблевски

Непроверена
Од Википедија — слободната енциклопедија
Јан „Пташин“ Вроблевски во Музичкото студио Агњешка Ошиецка на Полско радио, Варшава 2013 година.

Јан „Пташин" Вроблевски (роден на 27 март 1936 година во Калиш [1], починал на 7 мај 2024 година во Варшава [2] [3] ) — полски џез- музичар, композитор, аранжер и диригент, новинар и музички критичар.

Вроблевски бил џез саксофонист во тоналитет тенор и баритон. Основал неколку бендови и бил вклучен во многу музички проекти. Од 1970 година па се до неговата смрт, бил водител на авторски џез програми на III програма на Полското радио, вклучувајќи: Три четвртини џез. Бил член на музичката академија Тројка [4]. Пташин бил важна личност во популаризација на џез музиката во Полска. Меѓудругото компонирал и филмска музика, за филмовите Господин Анатол бара милион, Да живее љубовта како и песни кои биле изведувани од страна на: Ева Бем, Луција Прус, Мaрила Родович и Анджеј Зауха. Бил автор и на симфониски концерти. Снимил повеќе од десет авторски албуми и учествувал во снимање на десетици други албуми.

Биографија

[уреди | уреди извор]

Потекнувал од семејство на адвокати. Основното образование го стекнал во Основното училиште бр.4 Елиза Оржескова, а во 1952 година го завршил средното образование во Општата гимназија Адам Асник во Калиш. Исто така го посетувал и Основното музичко училиште во Калиш, каде научил да свири пијано, кларинет и труба. Студирал на Факултетот за земјоделска механизација на Технолошкиот универзитет во Познањ и една година студирал на Државната виша музичка школа во Краков [5] .

Квартет Јан Пташин Вроблевски 2017 ( Анджеј Швиес, Војтек Ниеџиела, Јан Пташин Вроблевски, Марчин Јахр ) (2017)

Додека учел во основното музичко училиште, свирел традиционален џез во џез бендот на Калиш. За време на студиите во Познањ, основал бенд и соработувал со квинтетот Јержи Милијан. Во 1956 година се приклучил на бендот на Кжиштоф Комеда, каде што свирел на баритон саксофон [6]. Заедно со бендот имале концерт на отворањето на Полската телевизија на оделлот во Познањ. Во 1956 и 1957 година свирел на џез фестивалите во Сопот.

Во летото 1958 година се приклучил во Меѓународниот младински бенд Њупорт, со што бил првиот полски џезмен и единствен од земји надвор од т.н. Железна завеса кој настапил на џез фестивалот во Њупорт [7] . Овој настап бил прикажан во филмот Џез на летниот ден. По овој концерт имал прилика да настапува во повеќе градови низ САД, а потоа и во Европа, Индија, Африка и Азија. Во 1964 година заедно со свој квартет настапил во една епизода од телевизиската програма Jazz – gehört und gesehen [8] .

Во периодот 1968–1978 година раководел со Џез студиото на Полско радио. Соработката со Вилис Коновер (популаризатор на џезот во Radio Music USA ) вродила со создавање на радио програмата Три четвртини џез (Three Quarters of Jazz), која тој ја водел континуирано од 1970 година до неговата смрт.

Вроблевски бил основач или член на многу бендови, вклучувајќи: Верници на џез (во периодот 1958-1959), Квинтет Анджеј Курлевич (1960–1961), Полски џез квартет (1963–1966) [9], Мејнстрим (1973–1977), СППТ Чалтурник (1970—1977), Екстра топка, Квартет Пташин Вроблевски, Мејд ин Полска (од 1993 година).

Дорота Мишкевич и Јан Вроблевски (2005)

Компонирал и подолги авторски дела, меѓу кои: Варшавска варијанта (концерт за оркестар), Маестрална комбинација - Maesteso cobinato (концерт за баритонски саксофон и симфониски оркестар) и Читања за оркестар (свита), како и радио хитови (вклучувајќи „Се чувствувам зелено“ од Анджеј Дабровски и „Живеј шарено“ на Ева Бем [10] .

Тој ја направил и телевизиската програма „Јан Пташин Вроблевски претставува“ .

Починал на 27 мај 2024 година. Гробот на Јан Пташин Вроблевски се наоѓа во Алејата на заслужните на воените гробишта Повонски во Варшава [11] .

Награди и одликувања

[уреди | уреди извор]
ЈП Вроблевски со почесна статуетка, Бидгошч 2017 година
  • VIII KFPP Opole – пофалница за аранжман (1970) [12]
  • XIII КФПП Ополе – Награда за песната „Колега Мај“ за најдобар аранжман (1975) [12]
  • „ Златен микрофон “ за долгогодишно промовирање на џез музиката на Канал III П. Р. (1988)
  • Командантски крст наОрденот на преродбата на Полска (1998)
  • Почесен граѓанин на Калиш (1999) [13], Замошќ (2005) [14] и Биелско-Биала (2019 година) [15]
  • На 17 април 2007 година му била доделена наградата Златен Фредерик за целокупните негови уметнички достигнувања
  • На 14 декември 2007 година го добил златниот медал за заслуги на културата – Глорија Артис од министерот за култура и национално наследство, Богдан Здројевски [16]
  • Добитник на Годишна награда на министерот за култура и национално наследство во областа на музиката (2012) [17]
  • Наградата „ Корифеј на полската музика “ во категоријата „Почесна награда“ (2016) ,
  • Почесен пасош на „Политика“ – „Креатор на културата за 2016 година“
  • Награда на Јавните Медиуми во категоријата „Музика“ (2019) [18]
  • 28/02/2023 Сенатот на Музичката академијата Карол Липински во Вроцлав му доделила титула Доктор хонорис кауза на Јан Пташин Вроблевски . Наградата била врачена на 28 март 2023 година во Вроцлав .

Дискографија

[уреди | уреди извор]
Концерт во Музичкото студио "Агњешка Ошиецка" на Полското радио, Варшава 2013 година
„Пташин“ Вроблевски со својот квартет за време на настапот во Пивница под Овните на Летниот џез фестивал, Краков 2018
  • 1956 Комеда Секстет: Џез фестивал Сопот
  • 1958 Ол старс свингтет
  • 1958 Џез Верници
  • 1958 Њупорт Интернационален младински бенд
  • 1960 Квинтетот на Пташин Вроблевски
  • 1960 Џез Џамбори '60
  • 1961 Џез аутсајдери
  • 1961 Квинтетот на Јержи Милијан + Јан Пташин Вроблевски
  • 1961 Џез Џамбори '61
  • 1962 Балетски студии: Музиката на Комеда
  • 1963 Квинтетот на Анджеј Курилевич
  • 1965 Полски џез квартет
  • 1965 Пташин Вроблевски квартет
  • 1965 Џез Џамбори '65
  • 1969 Џез студио на полското радио
  • 1972 Сладок бит
  • 1973 Мејнстрим
  • 1973 Продавачите на алги
  • 1975 СППТ Чалтурник и Анджеј Росиевич
  • 1976 Склероптак
  • 1977 Мејнстрим
  • 1977 Киса Магнусон и Мејнстрим
  • 1978 Џем сесија во Аквариум 1
  • 1978 Летечка дама
  • 1980 Од птичја перспектива
  • 1983 Нова презентација
  • 1989 Јан Пташин Вроблевски: Полски џез
  • 1993 Четврток - во живо во Хадес
  • 1995 Произведено во Полска
  • 1998 Песните на Хенри Варс
  • 2005 Реален Џез
  • 2007 Суперкалифрагилистички
  • 2014 Моите први мајстори – Комеда/Трзасковски/Курилевич (Буги продукција)
  • 2017 Полскиот џез квартет – Го запознава студио М-2 ( Гад рекордс ) [19]
  • Бар квинтет 2020 – Збогум (GAD Records) [20]

Филмографија

[уреди | уреди извор]
  • „Свириме Стандард! ” (1976, документарен филм, режија: Анджеј Василевски ) [21]
  • „Фотопластикон, односно описот на Пташин за патување во Индија“ (1979 година, документарен филм, режија: Анджеј Василевски) [22]
  • Гробот на Јан Пташин Вроблевски во Варшава
    „Пташин. Биографија на џезменот“ (2003 година, документарен филм, режија на Матеуш Шлахтич) [23]
  • „Комеда, комеда... ” (2012, документарен филм, режија: Наташа Зиолковска-Курчук ) [24]

Чествување

[уреди | уреди извор]
  • Мурал на зграда на ул. Горношлеска во Калиш претставувајќи ги тројцата музичари Т. Станко, Ј. П. Вроблевски и Лешек Мождер, насликани од Тања Прил и Војчех Бревка. Проектот бил координиран од Центарот за визуелна култура Водна Кула "Богдан Јарецки" во Калиш [25] .
  • Мурал на Општинската и окружна библиотека во Нови Томишл [26] .
  • Ј П. Вроблевски бил спомнат во песната Инжињерите на рафинеријата на Станислав Сташевски [27] .

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ „75 lat Jana „Ptaszyna" Wróblewskiego“. 2011-03-28.
  2. ↑ Nie żyje Jan Ptaszyn Wróblewski. Legendarny jazzman zmarł w wieku 88 lat
  3. ↑ Jan Ptaszyn Wróblewski nie żyje. Słynny jazzman miał 88 lat, 2024-05-07
  4. ↑ „Akademia Muzyczna Trójki“. 2006-11-16. Архивирано од изворникот на 2010-06-21. Посетено на 2025-02-24.
  5. ↑ Raczek, Tomasz (2004). Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik. стр. 444. ISBN 83-917891-8-7.
  6. ↑ Raczek, Tomasz (2004). Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik. стр. 446. ISBN 83-917891-8-7.
  7. ↑ Raczek, Tomasz (2004). Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik. стр. 447–448. ISBN 83-917891-8-7.
  8. ↑ „Jazz in Poland. Janusz Majewski“.
  9. ↑ Jersz, Martyna (2023-03-27). „Zmarł Jan Ptaszyn Wróblewski, legenda polskiego jazzu – ostatni duży wywiad artysta udzielił naszemu portalowi“. www.wroclawskiportal.pl.
  10. ↑ Raczek, Tomasz (2004). Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik. стр. 449. ISBN 83-917891-8-7.
  11. ↑ Jan Ptaszyn Wróblewski spoczął na Powązkach Wojskowych
  12. ↑ 12,0 12,1 „Jan Ptaszyn Wróblewski“.
  13. ↑ Wróblewski Jan Ptaszyn – biography, Архивирано од изворникот на 2016-07-29, Посетено на 2025-02-24
  14. ↑ Zamość
  15. ↑ „Wybitny muzyk Jan Ptaszyn Wróblewski Honorowym Obywatelem Bielska-Białej“. 2019-09-24.
  16. ↑ „Medale zasłużony kulturze „Gloria Artis" dla wybitnych polskich artystów“. 2007-12-14.
  17. ↑ „Rozdanie Dorocznych Nagród Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego“. 2012-09-27.
  18. ↑ „Wręczono Nagrody Mediów Publicznych. „Wzajemny interes świata kultury i mediów"“. 2019-09-16.
  19. ↑ „Polish Jazz Quartet – Meets Studio M-2 (CD)“.
  20. ↑ „Kwintet Barowy – Do widzenia (CD)“.
  21. ↑ „Gramy Standard!“. 2017-02-11.
  22. ↑ „Fotoplastykon, czyli Ptaszyna opisanie podróży do Indyj“. 2017-02-11.
  23. ↑ „Ptaszyn. Życiorys jazzmana“. 2017-02-11.
  24. ↑ „Komeda, Komeda... (2012)“.
  25. ↑ „Mural w Kaliszu“.
  26. ↑ „Mural w Nowym Tomyślu“.
  27. ↑ Inżynierowie z Petrobudowy – Utwory – Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Јан_Пташин_Вроблевски&oldid=5369442“