Ибн Араби
| Абу Бакр Мухамед Ибн Араби ел-Хатими ел-Таи יمحي الدين ابن عربي | ||
| ||
| Роден | 28 јули 1165 ел-Андалус | |
|---|---|---|
| Починал | 10 ноември 1240 Дамаск | |
| Занимање | филозоф, поет, теолог | |
Абу Бакр Мухамед Ибн ‘Араби ел-Хатими ел-Таи, попознат како Ибн Араби (28 јули 1165, ел-Андалус - 10 ноември 1240, Дамаск), бил средновековен арапски филозоф, поет и еден од најпознатите суфиски мистици и теоетичари. Познат е по тоа што се залагал за единството на постоењето и еднаквоста на сите религии. Поради неговото големо влијание во развојот на суфуизмот, се стекнал со звањето „голем учител“ („еш-шаих ел-акбар“).[1] Автор е на љубовна поезија, чии стихови содржат длабоко мистично значење.
Потекло[уреди | уреди извор]
Ибн Араби потекнувал од многу познато семејство. Неговиот татко бил влијателен човек, чиишто пријатели меѓу другите ги вклучувале и познатиот филозоф, лекар и мистик, Ибн Рушд (Авероес) и Абдул Кадир Џилани. Сепак, семејството не негувало добри социјални и културни односи, туку било цврсто потчинето на религиозноста. Еден од чичковците на Ибн Араби, исто така бил суфист.
Животопис[уреди | уреди извор]
Младост[уреди | уреди извор]
Ибн Араби се родил на 28 јули 1165 година во ел-Андалус. По заземањето на Мурсија од страна на пешадијата на Алмохадската династија, семејството на осумгодишниот Ибн Араби се преселило во Севиља. Во тој период, Андалусија била средиште на напредна култура, во кое се вкрстувале еврејската, христијанската и муслиманската мисла и низ кое поминувале бројни филозофски дела кон остатокот од Европа.[2] Се здобил со традиционално религиозно образование. Го изучувал Куранот и неговото толкување, како и традицијата на пророкот Мухамед (суна). Татко му го испратил во Лисабон, каде што студирал исламското право и исламска теологија.[3] Ја изучувал и граматиката на арабскиот јазик, а предавања му држеле најпознатите учители во тоа време.
Бил воспитуван од страна на две побожни жени: Шамс Ум ел-Фукара од Маркена и Мунах Фатима бинт Ибн ел-Мутхана од Кордоба.[4] Обете, во тоа време биле доста стари, а втората имала дури и повеќе од 90 години.
Во истиот период, се запознал со познатиот андалусиски филозоф, Ибн Рушд, со кого станал голем пријател. Една година подоцна, се оженил со Марјам бинт Мухамед ибн Абдун, која била многу позната и влијателна личност и му ја соопштила својата желба, да зачекори на патот на суфуизмот. На суфизмот му се посветил во градот Алмерија, кој во тоа време бил голем духовен центар во кој се наоѓало познатото филозофско училиште, Ибн Масара. , званично је ступио на пут суфизма.[4]
Период на патувања[уреди | уреди извор]
Рани патувања[уреди | уреди извор]
Во 1193 година, Ибн Араби го напуштил Пиринејскиот Полуостров и отпатувал кон Тунис. Од ова патување, тој изјавил дека се сретнал со митскиот облик на Мојсеј и духвниот водач на мистиците, Хидр. Од него лично, тој ја добил облеката на суфистите, наречена „хирка“. Закачувањето на мантилот бил свет ритуал, со кој суфискиот учител бил назначуван од неговиот надреден. Во Тунис, исто така се сретнал со португалскиот суфија, Ибн Касија.
Поради тековните битки во Северна Африка, одлучил уште истата година да се врати во Андалусија. Притоа, на патот кон Севиља, поминал во местото Тарифа, каде што дискутирал за заслугите на сиромаштијата и благосостојбата.
Во 1195 и 1197 година, патувал до Фес, каде што неговиот углед привлекувал голем број на ученици и воодушевени слушатели. По 1198 година, неговите духовни искуства станале толку интензивни, така што неретко доживувал и духовни излети. Особено просветлувачки на него влијаела визијата на духовната хиерархија која управува со вселената, која ја доживеал во тој период.[4] Потоа, заминал кон родната Мурсија, а на патот застанал во Гранада и го посетил суфиското училиште во Алмерија, коешто било основано од страна на Ибн ел-Ариф.
ел-Андалус се одлучил да го напушти по пораката која му ја пренела птица, која кружела околу божествениот престол со светлосни столбови, во која се зборувало за потребата од аџилак во Мека. Дотогаш, станал познат ширум Шпанија по своите песни, со кои преку љубовната поезија на обичните луѓе им доближувал патот на суфуизмот.[3]
Аџилак во Мека[уреди | уреди извор]
Во 1202 година, Ибн Араби повторно заминал на пат на исток, при што ги посетил Александрија, Каиро и најпосле Мека.[1] Кога пристигнал во Мека, за кратко време, низ целиот град, се раширила информацијата дека пристигнал. Таму се сретнал со вистинските лични особини на суфизмот во тоа време. Исто така, во Мека започнал да го пишува своето познато дело, „Откровение од Мека“, кое било довршено многу години подоцна. Во Мека, се сретнал и со една млада и доста бразована Персијка, под чиешто влијание го напишал делото „Толковник на конежот“, инспириран од љубовната поезија.[3]
Мека ја напуштил заедно со својот ученик, Исак, во 1204 година и заминал за Анадолија, поминувајќи низ многу други градови и запознавајќи се со познатите научници и уметници од тоа време.[5] Во Анадолија, го посетил градот Конија (денешна Турција), каде што со неговата мудрост и духовност им оставил силен впечаток на тамошните жители. Таму, се сретнал и со својот славен учител, Садрудин, кој напишал познати коментари за неговите дела.[4] Неговиот престој во овој град е пред сè од голема важност за источниот суфизам, накај Индија.
Во 1205 година, заминал во Багдад. Потоа, патувал низ цел Египет, за во 1207 повторно да замине во Мека.
Последни години[уреди | уреди извор]
Ибн Араби се преселил во Дамаск во 1223 година, каде што живеел до крајот на животот во 1240 година. Погребан е во Салихија, северно од Дамаск, во подножјето на брдото Касиун, каде што и денес се наоѓа неговиот мавзолеј, изграден од страна на султанот Селим II, кој служи како место за аџилак на бројните почитувачки на Ибн Арабиевите учења.[6]
Филозофија[уреди | уреди извор]
Ибн Араби настојувал да оствари синтеза меѓу западната и источната мистична филозофија, користејќи разновидни извори, како Куранот и исламската традиција, неоплатонизмот, суфизмот, христијанскиот мистицизам, кабалата и сл.[7] Поради тоа, наместо застапник на правоверниот ислам, често е прогласуван за еретик и неверник.[8]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 „The Meccan Revelations“. World Digital Library. 1900–1999. Посетено на 2013-07-14.CS1-одржување: датумски формат (link)
- ↑ Ibn 'Arabi Society
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ibn 'Arabi – Najveći majstor Архивирано на 29 мај 2008 г., Nebojša Barać
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Ibn ‘Arabi – mislilac istoka i Zapada, Rešid Hafizović
- ↑ Ibn al-'Arabi, William Chittick
- ↑ „Tomb of Ibn Arabi“. Архивирано од изворникот на 2010-09-11. Посетено на 2010-12-07.
- ↑ Драгуљи мудрости, српско издање[мртва врска]
- ↑ Ibn Arabi, vođa nevjerstva i zablude