Јулија Домна

Од Википедија — слободната енциклопедија
Јулија Домна
Роден 170
Сирија
Починал 217

Јулија Домна, позната и како Јулија Дома, (170 – 217) била член на Северската династија дел од Римското Царство. Царица и сопруга на царот Луциј Септимиј Север и мајка на императорите Гета и Каракала, Јулија била позната по своето неверојатно знаење и по огромното политичко влијание.

Семејство[уреди | уреди извор]

Јулија потекнува од сириско семејство од градот Емеса (денес Хомс).[1] Таа била најмладата ќерка на висок свештеник Јулиј Басиан, а нејзина најстара сестра била Јулија Меса. Нејзините предци биле кралски свештеници од познатиот храм посветен на Елагабал (syr. Ilāh hag-Gabal). Семејството било многу богато и било назначено за римска сенаторска аристократија. Пред бракот, Јулија го наследила имотот од нејзиниот чичко по таткова линија, Јулиј Агрипа.[2]

Владеење[уреди | уреди извор]

Кон крајот на 180-те години, Јулија се мажи со идниот император Септимиј Север, за кој се смета дека имал пунско потекло. Бракот бил среќен, а Север ја почитувал својата сопруга и нејзиното мислење о рска со политиката, посебно затоа што таа била многу образована и склона кон филозофија. Имале два сина, Луциј Септимиј Басиан (Каракала) роден во 188 година, и Публиј Септимиј Гета роден во 189 година. Поради нејзината љубов кон филозофијата, Јулија ги штитела филозофите, и помогнала да напредува филозофијата во Рим.[3]

Биста на царицата, изработена типично за северскиот период. Музеј на уметноста, Волтерс, Балтимор.

Граѓанската војна[уреди | уреди извор]

Кога Севериј станал император во 193 година (позната како „Година на петте императори“), тој се соочил со граѓанска војна, која ја водел против противниците Пескениј Нигер и Клодиј Албин. Јулија го придружувала кога патувал на Исток, што било невообичаено за тоа време, бидејќи од сопругите се очекувало да ги чекаат своите сопрузи во Рим.

Преминот на моќта[уреди | уреди извор]

Пара со ликот на Јулија Домна

Како царица, Јулија често била вклучена во сплетки и имала мноштво политички непријатели кои ја обвинувале за предавство и прељуба. Ниедно обвинување не било докажано. Север и натаму ја почитувал својата жена, и инсистирал да го придружува во битките против Бритите, кои започнале во 208 година. Кога Север умрел во 211 година во Еборакум (Јорк), Јулија станала посредник меѓу синовите, Каракала и Гета, кои требало да владеат заедно, според последната желба на нивниот татко. Но браќата никогаш не биле сложни, и често се карале. Истата година, Гета бил убиен од војниците на Каракала.

Така, Каракала останал сам да владее, а неговиот однос со мајка му станал многу лош, а некои извори велат дека најверојатно поради убиството на Гета. Сепак, Јулија го придружувала синот во неговите патувања и битките против Партското Царство во 217 година. За време на ова патување, Каракала бил убиен од заседа, од страна на Макриниј. Јулија се самоубила откако чула за побуната,[4][5] иако се смета дека ваквата одлука ја донела затоа што боледувала од рак на дојките.[6] Нејзиното тело било вратено во Рим и положено во посебен гроб од Мавзолејот на Август). Подоцна, нејзините и коските на Гета биле преместени во Мавзолејот на Хадријан, од страна на нејзината сестра Јулија Меса.[7] Подоцна, била обоготворена.

Аполониј Тијански[уреди | уреди извор]

Да не била Јулија, ние денес малку би знаеле за легендарниот Аполониј Тијански. По наредба на Јулија, Филострат ја напишал денес познатата „Животот на Аполониј Тијански.[8] Се смета дека Јулија можела да ги заврши осумте тома на Филострат.[4]

Препорака за читање[уреди | уреди извор]

  • (француски) Minaud, Gérard, Les vies de 12 femmes d’empereur romain - Devoirs, Intrigues & Voluptés , Paris, L’Harmattan, 2012, ch. 9, La vie de Julia Domna, femme de Septime Sévère, p. 211-242.
  • B. Levick, Julia Domna: Syrian Empress, Routledge, 2007

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Irfan Shahid, Rome and The Arabs: A Prolegomenon to the Study of Byzantium and the Arabs, Washington, 1984, Dumbarton Oaks Research Library, p. 167, ISBN 0-88402-115-7; Glen Warren Bowersock, Roman Arabia, Cambridge, Harvard University Press, 1983, pp. 126–128, ISBN 0-674-77756-5 [1]. "with the last of his names, he clearly tried to forge a link with the ultimate Antonines, who were the Arab emperors from the family of Julia Domna"; Maxime Rodinson, The Arabs, Chicago, University of Chicago Press, pp. 55, ISBN 0-226-72356-9, [2], "The emperor Septimus Severus married an Arab from Emessa, Julia Domna, whose sons and great-nephews ruled Rome."
  2. ↑ Levick, Julia Domna: Syrian Empress, p.18
  3. ↑ „Julia Domna 170 CE Syria“. Women-philosophers. Посетено на 6 March 2014.
  4. ↑ 4,0 4,1 Jones, Christopher P. (2005). Philostratus, The Life of Apollonius of Tyana. Harvard University Press. стр. 2.
  5. ↑ Birley, Anthony (1999). Septimius Severus: The African Emperor, Routledge, p. 192. ISBN 0-203-02859-7.
  6. ↑ Potter, David S (2004). The Roman Empire at Bay AD 180–395, Routledge, p. 148. ISBN 0-415-10058-5.
  7. ↑ „Cassius Dio — Epitome of Book 79“. University of Chicago. Архивирано од изворникот на 2012-05-26. Посетено на 2015-11-08.
  8. ↑ Dzielska, Maria; Stucchi, Sandro (1986). Apollonius of Tyana in Legend and History. стр. 14. ISBN 88-7062-599-0.
Претходник
Манлија Скантила 		Римска царица
193–211
со Фулвија Плавтила (202–205) 		Наследник
Нонија Целса
Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Јулија_Домна&oldid=5067364“