Хаику

Од Википедија — слободната енциклопедија


Хаику од Мацуо Башо вели "Тивко, тивко, / жолти планини рози паѓаат – / звук на водопад".

Хаику — вид јапонска поема која обично ја опишува природата и исто така содржи мошне емотивна перспектива. Хаикуто и неговите творци се свртени кон ситните, обичните, речиси безначајните нешта, и тоа најчесто нешта кои се дел од природата, нејзините феномени и процеси.

Хаику се состои од 3 стихови и 17 слогови. Во првиот стих се користат 5 слогови во вториот стих се користат 7 слогови и во последниот стих се користат 5 слогови (формата е 5-7-5). Ваквата структура прилично го отежнува процесот на преведување на хаику во други јазици, но ова не е најбитно и понекогаш се одбегнува во преведувањето на хаику.

Хаикуто потекнува од постарите Ренга поеми кои биле составени од 5 стихови и 31 слогови, каде првиот дел од 3 стихови сочинувал 17 слогови наречен хокку. Вториот дел на ренга поема (цукеку) ги имал последните 2 стихови со по 7 слогови на стих. Структурата на ренгата била во формата 5-7-5-7-7. Ова значи дека хаику и хокку се суштински исти. Но главната разлика е во тоа што во хаику мора да се вметне збор кој ја изразува сезоната, наречен киго.

Во следниов класичен примерок на Мацуо Башо, кигото е зборот жаба. Жабата ја претставува пролетта.

古池や, фуру ике ја Старо езерце,
蛙飛び込む, кавазу тоби кому одеднаш скока жаба,
水の音... мизу но ото звукот на вода...


Друг примерок: Црешин цвет ноќе - / како ангел што / слегол од небеса! - Кобајаши Иса, еден од четворицата најзвучни јапонски хаиџини. Уште два познати јапонски хаиџини се: Јоса Бусон и Масаока Шики.

Традициолалниот начин за пишување на хаику со јапонска калиграфија е вертикално во една линија.