Авестиски јазик

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Авестански јазик)
Авестиски
Застапен волитургиски јазик на Зороастризмот
Изумрен1 милениум, сè уште се користи како литургиски јазик
Јазично семејство
Писмоавестиска азбука, гуџаратско писмо (во Индија)
Јазични кодови
ISO 639-1ae
ISO 639-2ave
ISO 639-3ave
Linguasphere58-ABA-a
{{{mapalt}}}
Авестиски текст

Авестиски јазик — мртов источноирански јазик. Јазикот е значаен по тоа што е литургиски јазик за религијата Зороастризам и името на јазикот потекнува од збирката свети текстови наречени Авести.

Фонологија[уреди | уреди извор]

Самогласки:

a ā ə ə̄ e ē o ō å ą i ī u ū

Согласки:

k g γ x xʷ č ǰ t d δ ϑ t̰ p b β f
ŋ ŋʷ ṇ ń n m y w r s z š ṣ̌ ž h

Согласки[уреди | уреди извор]

усни забни алвеоларни непчени меконепчени лабио-веларни глотални
носни m /m/ n /n/ ń [ɲ] ŋ /ŋ/ ŋʷ /ŋʷ/
експлозивни p /p/ b /b/ t /t/ d /d/ č /tʃ/ ǰ /dʒ/ k /k/ g /ɡ/
фрикативни f /ɸ, f/ β /β/ ϑ /θ/ δ /ð/ s /s/ z /z/ š /ʃ/ ž /ʒ/ x /x/ γ /ɣ/ /xʷ/ h /h/
априксимантни y /j/ w /w/
вевни r /r/

Самогласки[уреди | уреди извор]

  предни централни задни
кратка долга кратка долга кратка долга
затворена i /i/ ī /iː/   u /u/ ū /uː/
средна e /e/ ē /eː/ ə /ə/ ə̄ /əː/ o /o/ ō /oː/
отворена   a /a/
ā /aː/ å /ɒː/
носна   ą /ã/  

Примери[уреди | уреди извор]

латиница
авестиски
гуџаратски
ahiiā. yāsā. nəmaŋhā. ustānazastō.1 rafəδrahiiā.maniiə̄uš.2 mazdā.3 pouruuīm.4 spəṇtahiiā. aṣ̌ā. vīspə̄ṇg.5 š́iiaoϑanā.6vaŋhə̄uš. xratūm.7 manaŋhō. yā. xṣ̌nəuuīṣ̌ā.8 gə̄ušcā. uruuānəm.9:: (du. bār)::ahiiā. yāsā. nəmaŋhā. ustānazastō. rafəδrahiiā.maniiə̄uš. mazdā. pouruuīm. spəṇtahiiā. aṣ̌ā. vīspə̄ṇg. š́iiaoϑanā.vaŋhə̄uš. xratūm. manaŋhō. yā. xṣ̌nəuuīṣ̌ā. gə̄ušcā. uruuānəm.::

અહીઆ। યાસા। નામંગહા। ઉસ્તાનજ઼સ્તો।૧ રફ઼ાધરહીઆ।મનીઆઉસ્̌।૨ મજ઼્દા।૩ પોઉરુઉઈમ્।૪ સ્પાણ્તહીઆ। અષ્̌આ। વીસ્પાણ્ગ્।૫ સ્̌́ઇઇઅઓથઅના।૬વંગહાઉસ્̌। ક્સરતૂમ્।૭ મનંગહો। યા। ક્સષ્̌નાઉઉઈષ્̌આ।૮ ગાઉસ્̌ચા। ઉરુઉઆનામ્।૯:: (દુ। બાર્)::અહીઆ। યાસા। નામંગહા। ઉસ્તાનજ઼સ્તો। રફ઼ાધરહીઆ।મનીઆઉસ્̌। મજ઼્દા। પોઉરુઉઈમ્। સ્પાણ્તહીઆ। અષ્̌આ। વીસ્પાણ્ગ્। સ્̌́ઇઇઅઓથઅના।વવંગહાઉસ્̌। ક્સરતૂમ્। મનંગહો। યા। ક્સષ્̌નાઉઉઈષ્̌આ। ગાઉસ્̌ચા। ઉરુઉઆનામ્।::

Користена литература[уреди | уреди извор]

  • Beekes, Robert S. P. (1988), A Grammar of Gatha-Avestan, Leiden: Brill, ISBN 90-04-08332-4.
  • Hoffmann, Karl; Forssman, Bernhard (1996), Avestische Laut- und Flexionslehre, Innsbrucker Beiträge zur Sprachwissenschaft 84, Institut fur Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck, ISBN 3-85124-652-7.
  • Kellens, Jean (1990), „Avestan syntax“, Encyclopedia Iranica, 3/sup, London: Routledge & Kegan Paul
  • Skjærvø, Prod Oktor (2006), Old Avestan, fas.harvard.edu.
  • Skjærvø, Prod Oktor (2006), Introduction to Young Avestan, fas.harvard.edu.

Поврзано[уреди | уреди извор]