Црква „Св. Климент и Пантелејмон“ - Охрид

Од Википедија — слободната енциклопедија
Свети Климент и Пантелејмон

Поглед кон црквата.

македонска православна црква
Епархија Дебарско-кичевска
Архијерејско намесништво Охридско
Местоположба

Карта

Место Плаошник
Општина Охрид
Држава Македонија
Општи податоци
Осветување 863
Ктитор Климент Охридски
Водство Дебарско-кичевста епархија
Архитектонски опис
Архит. тип Средновизантиски
Стил Византиски стил

Црквата Свети Климент и Пантелејмон се наоѓа во месноста Плаошник во стариот дел на Охрид. Црквата е изградена и осветена во 2002. година. Црквата Свети Климент и Пантелејмон е така наречена во чест на Свети Климент Охридски кој првобитно го изградил храмот на ова место и на Свети Пантелејмон на кого првобитно била посветена.

Свети Пантелејмон[уреди | уреди извор]

Црквата Свети Климент и Пантелејмон претставува реплика на постарата црква Свети Пантелејмон која ја изградил Свети Климент Охридски во 863. година на истотото место, на темелите од голема петобродна ранохристијанска базилика. Во 916 година, по смртта, Свети Климент бил погребан во подот на црквата во гробница која наводно самиот ја подготвил. Црквата Свети Пантелејмон била неколкупати обновувана сѐ до 15 век, кога конечно била урната од Отоманските Турци и на нејзините темели била изградена џамија позната како Имарет-џамија.

Археологија[уреди | уреди извор]

Целиот реон на месноста Плаошник е богат со археолошки наоди. Самата црква Свети Пантелејмон е изградена во 863. година, над темелите на голема петобродна базилика чии остатоци се и денес видливи околу црквата.

Народното предание дека на ова место постои Климентова црква и неговата гробница, било потврдено по првите археолошки ископувања во 1943 година, кога проф. Димче Коцо ги открил темелите на Климентовата црква и во исто време и гробницата на св. Климент Охридски[1]. Врз темелите на ранохристијанската базилика, од која се зачувани остатоци, била изградена црква со триконхална форма (лист на детелина), архитектонски облици какви што биле негувани во IX век во Византија. Црквата била обновена во XII век, а потоа уште еднаш во XIII век. Понатака кон оваа црква биле доградувани капели, а во XIV век припрата и надворешна припрата со камбанарија. Фреските од првобитната Климентова црква од IX век не се зачувани. Фрагментите на пронајдените фрески, во текот на археолошките истражувања, им припаѓаат на три различни периоди на обновувањето и проширувањето на Климентовиот манастир.

Градба[уреди | уреди извор]

За изградбата на црквата по проект на архитектката Тања Паскали Бунташеска, од Охридскиот завод и музеј, во што учествувале околу 200 стручни лица и градители, биле потрошени над 1 милион евра во најголем дел владини средства. Камен-темелникот на возобновената црква бил поставен во 2000. година, а обновувањето било по претпоставен изглед, врз темелите на старата црква, и како пример биле земени црквите од Охрид и неговата околина кои хронолошки припаѓаат на одредени фази на Св. Пантелејмон.[2]

Светиклиментовиот гроб во новиот храм е на старата гробна конструкција, целиот под стакло, а над него има саркофаг од мермер во кој се наоѓа ковчежето со моштите на свети Климент. На јужната страна на гробот се поставени икони на свети Климент и на свети Пантелејмон. Од другата страна во ниша се наоѓа дрвена скулптура на свети Климент од 13 век пронајдена во црквата Света Богородица Перивлепта. Во и околу новоизградената црква има стаклени подови за да се гледаат остатоците од стариот храм.

Сочуваните фрески, во долните зони од внатрешноста се специјално претставени, зашто храмот е споменик на културата. Од оригиналите, сочувани се основите на столбовите и една костурница во централниот дел од храмот. На овие места е поставено дебело стакло, за да може посетителите да ја согледаат целата конструкција на црквата.

Со лим се одвоени и старите делови од сочуваната архитектура - во долните зони, веднаш над темелите. На надворешниот, северен дел, оставени се белези од Султан-Мехмедовата (Имарет) џамија, за да останат и белези и од османлискиот период.

Камбаната тежи три тона и е изработена во ливница во Верона, со 400 години традиција. На ѕвоното има излеано детали со религиозни теми од Стариот и Новиот завет како и податоци и ликови на ктиторите.[3]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „360° Македонија - Плаошник“. Архивирано од изворникот на 2009-12-19. Посетено на 2008-08-16.
  2. ↑ „Вест 08.09.2002: Се осветува Светиклементовиот храм на Плаошник“. Архивирано од изворникот на 2011-09-28. Посетено на 2008-08-16.
  3. ↑ „Македонско Сонце бр.464: Најголемата камбана во Македонија“. Архивирано од изворникот на 2008-11-22. Посетено на 2008-08-16.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Цркви во Охрид (по парохии)
I охридска
Грбот на Општина Охрид
Македонски крст
II охридска
VII охридска
IX охридска
Велгошка
Коселска
Пештанска
Под непосредна јурисдикција: Свети Наум • Свети Еразмо
Црква „Успение на Пресвета Богородица“ (Велестово)  • Црква „Св. Еразмо“ (Долно Лакочереј)  • Археолошко наоѓалиште „Градиште“ (Долно Лакочереј)  • Споменик „Рашанец“ (Косел)  • Црква „Св. Никола“ (Косел)  • Археолошко наоѓалиште „Градиште“ (Косел)  • Гробница на паднатите борци во НОБ (Куратица)  • Црква „Вознесение Христово“ (Лескоец)  • Манастир „Св. Наум“ (Љубаништа)  • Воска амам (Охрид)  • Емин Махмуд џамија (Охрид)  • Ески амам (Охрид)  • Антички театар (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Гробница-Видобишта“ (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Козлук“ (Охрид)  • Кулоглу џамија (Охрид)  • Манчевци (Охрид)  • Хермелија (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Свети Еразмо“ (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Караѓулевци“ (Охрид)  • Кешанли џамија (Охрид)  • Галерија на икони (Охрид)  • Гроб на Григор Прличев (Охрид)  • Куќа на Христо Узунов (Охрид)  • Спомен-могила на Славеј Планина (Охрид)  • Куќа на Ајри Доко (Охрид)  • Куќа на Григор Прличев (Охрид)  • Куќа на Групчеви (Охрид)  • Заедничка гробница на паднатите борци во НОБ (Охрид)  • Спомен-плоча на паднатите професори и ученици во НОБ од охридската гимназија (Охрид)  • Куќа со спомен-плоча на ул. „Климентска“ бр. 75 (Охрид)  • Спомен-плоча на карпата кај „Баирот“ (Охрид)  • Дрво „Кочеџик“ во комплексот „Св. Климент“ (Охрид)  • Куќа на Иљо Марков (Охрид)  • Куќа на Кадри Шех (Охрид)  • Куќа на Караѓулеви (Охрид)  • Куќа на Климе Банде (Охрид)  • Куќа на Ламбески (Охрид)  • Куќа на Скопаковци (Охрид)  • Куќа на Арнаудови (Охрид)  • Куќа на Стефоски (Охрид)  • Куќа на Петруш Вангелов (Охрид)  • Куќа на Фимка Љуљкова (Охрид)  • Куќа на Фроса Тримчева (Охрид)  • Куќа на Славка Џамбаз (Охрид)  • Поранешно училиште „Свети Сава“ (Охрид)  • Куќа на Талеви  • Куќа на Бојаџиеви (Охрид)  • Куќа на Деспина Ристова (Охрид)  • Куќа на Димзови (Охрид)  • Куќа на Крапчевци (Охрид)  • Зграда на Радио Охрид (Охрид)  • Магаза на Сулејман Хамди Џељо (Охрид)  • Магаза на Адиљ (Охрид)  • Куќа на Софка Шутева (Охрид) • Магаза на Тилеви (Охрид)  • Куќа на Љушеви (Охрид)  • Куќа на Климент Талев (Охрид)  • Магаза на Голеви (Охрид)  • Магаза на Симончеви (Охрид)  • Куќа на Ѓинековци (Охрид)  • Магаза на Кичеевци (Охрид)  • Куќа на Стружанови (Охрид)  • Куќа на Чаулеви (Охрид)  • Куќа на Патчеви (Охрид)  • Куќа на Рилковци (Охрид)  • Куќа на Робевци (Охрид)  • Куќа на Коле Котуше (Охрид)  • Куќа на ул. „Страшо Пинџур“ бр. 2 (Охрид)  • Куќа на ул. „Страшо Пинџур“ бр. 20 (Охрид)  • Поранешна куќа на „Охридско лето“ (Охрид)  • Куќа на ул. „Кеј Маршал Тито“ бр. 3 (Охрид)  • Куќа на Ѓурчинови (Охрид)  • Куќа на Митрески (Охрид)  • Куќа Номче Ќосе - Наје (Охрид)  • Куќа на Шекерови (лева половина) (Охрид)  • Куќа на Шекерови (десна половина) (Охрид)  • Куќа на Паунковци (Охрид)  • Куќа на МАНУ (Охрид)  • Магаза на Филипови (Охрид)  • Куќа Петанови (Охрид)  • Куќа на Хаџиеви (Охрид)  • Работничко училиште (Охрид)  • Светиклиментово училиште (Охрид)  • Стар град (Охрид)  • Саат-кула (Охрид)  • Самуилова тврдина (Охрид)  • Теќе „Зејнел Абедин-паша“ (Охрид)  • Турбе на Синан Челеби (Охрид)  • Турбе на Хајати Баба (Охрид)  • Црква „Св. Климент и Пантелејмон“ (Охрид)  • Црква „Св. Богородица Челница“ (Охрид)  • Црква „Мали Свети Врачи“ (Охрид)  • Црква „Св. Димитриј“ (Охрид)  • Црква „Св. Богородица Болничка“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола Болнички“ (Охрид)  • Црква „Пресвета Богородица Перивлептос“ (Охрид)  • Црква „Св. Климент Охридски“ (Охрид)  • Црква „Св. Јован Канео“ (Охрид)  • Црква „Св. Софија“ (Охрид)  • Црква „Св. Константин и Елена“ (Охрид)  • Црква „Св. Богородица Каменско“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола Геракомија“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола Арбанашки“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола Чудотворец“ (Охрид)  • Алипашина џамија (Охрид)  • Ајдарпашина џамија (Охрид)  • Џамија на Хаџи Дургут (Охрид)  • Џамија на Хаџи Хамза (Охрид)  • Охридско природно и културно-историско подрачје (Охрид)  • Охридско Кале/Горни Сарај (Охрид)  • Базилика „Плаошник“ (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Свети Ѓорѓи“ кај Студенчишта (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Плаошник“ (Охрид)  • Црква „Св. 40 Севастиски Маченици“ (Охрид)  • Црква „Големи Свети Врачи“ (Охрид)  • Црква „Св. Ѓорѓи“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола“ (Охрид)  • Базилика Студенчишта (Охрид)  • Црква „Св. Богородица Пештанска“ (Пештани)  • Хотел „Палас“ (Охрид)  • Залив на Коските (Пештани)  • Црква „Св. Богородица“ (Трпејца)  • Црква „Св. Стефан“ (Шипокно)  • Шадрван на шехот Зекерија (Охрид)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Црква_„Св._Климент_и_Пантелејмон“_-_Охрид&oldid=4969489“