Турново

Координати: 41°26′17″N 22°46′24″E / 41.43806° СГШ; 22.77333° ИГД / 41.43806; 22.77333
Од Википедија — слободната енциклопедија
Турново

Дом на културата во Турново

Турново во рамките на Македонија
Турново
Местоположба на Турново во Македонија
Турново на карта

Карта

Координати 41°26′17″N 22°46′24″E / 41.43806° СГШ; 22.77333° ИГД / 41.43806; 22.77333
Општина Босилово
Население 634 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 2433
Шифра на КО 27071
Надм. вис. 215 м
Турново на општинската карта

Атарот на Турново во рамките на општината

Турново — село во Општина Босилово, во околината на градот Струмица.

Географија и местоположба[уреди | уреди извор]

Турново се наоѓа во југоисточниот дел на Република Македонија, во источниот дел на Струмичка Котлина и во југоисточниот дел на Општина Босилово, на 11 километри од градот Струмица. Низ селото поминува патот Струмица-Ново Село. Тука тече реката Турија (според која селото го добила името), која како лева притока се влева во реката Струмица.

Надморската височина во селото е 215 метри, додека селото зафаќа површина од 5,5 км2. Од нив, 468 хектари се обработливо земјиште[2]

Историја[уреди | уреди извор]

Ран период[уреди | уреди извор]

Русалиска дружина од село Турново 1932 година
Училиште 'Св.Кирил и Методиј
Црквата „Св. Ѓорѓи“
Црквата „Св. Петка“

Во дамнешно време на тоа место немало населба. Земјиштето во атарот на денешно Турново било покриено со вода, било блато. Со текот на времето водата, преку реките Струмица и Струма истекла во Егејско Море. На одводнетото земјиште подоцна била осована мала селска населба. Прво во неа се населило семејството Катарџиевци, кое според народното предание, дошло од селото Крвичево (сега месност во падините на планината Огражден). Подоцна тука се населиле и други семејства од околните краишта и така била основана населба, која во средновековните пишани извори се спомнува со името Торњево.

За името на селото има три легенди. Првата имато на селото го поврзува со поодамнешното минато, кога атарот на Турново бил исполнет со вода. Ѓолската вода била богата со риби. Најмногу ја имало рибата Штука, која уште ја викаат Турна. Рибата Турна селаните ја ловеле со кошеви, а можеле да ја ловат и со рака. Рибарите уловената риба ја ставале во каци и ја сушеле за да им се најде за храна во зимските месеци. Се претпоставува дека од изобилството на рибата Турна блатото а подоцна и селото било наречено Турново. Другата легенда вели дека на денешната локација на селото имало азмак – разни бодливи растенија, трни. Од месност обрасната со трње, турново, торново, по некаква аналогија било добиено името Турново. Третата легенда името на селото го поврзува со реката Турија, која тече крај селото и се влева во реката Струмица[3].

Селото се споменува во повелбата на Јован Драгаш и Константин Драгаш, датирана од околу 1378 година[4] со името Торњево[5].

Отоманско Царство[уреди | уреди извор]

Во XIX век Турново било село со мешано население. Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Турново било село со 70 семејства со 159 Македонци и 60 Турци[6][7]. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 280 жители Македонци и 250 Турци[6][8]. Селото било под влијание на Бугарската егзархија. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 240 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија и работело едно егзархиско училиште[6][9].

Југославија[уреди | уреди извор]

По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Царство Бугарија. По крајот на војната, кога се дознало за одлуката дека селото и Струмичкиот крај ќе и припаднат на Бугарија, грчките војски пред да се повлечат од овие простори извршиле голем број на насилства, а селото било опожарено. По крајот на Првата светска војна, според Нејскиот мировен договор, селото било вклучено во составот на Кралство СХС, заедно со Струмичкиот регион.

По крајот на Втората светска војна, Турново било вклучено во НР Македонија, во составот на СФРЈ.

Македонија[уреди | уреди извор]

По распаѓањето на СФРЈ, селото формално било вклучено во составот на Република Македонија. Според територијалната организација на Република Македонија, селото припаѓа на Општина Босилово.

Стопанство[уреди | уреди извор]

Населението којшто живее во Турново се занимава со земјоделство, а во последните години во подем е сточарството. Според некои анализи во Турново има околу 400 грла крупна стока и 200 овци.

Население[уреди | уреди извор]

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948691—    
1953788+14.0%
1961925+17.4%
19711.066+15.2%
19811.118+4.9%
ГодинаНас.±%
19911.179+5.5%
1994929−21.2%
2002941+1.3%
2021634−32.6%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 500 Македонци.[10]

Во почетокот на XX век, населението било со мешана етничка структура, односно живееле Македонци и Турци, кои подоцна се иселуваат. Од пописот во 1948 година, до денес селото е во целост населено со Македонци[2].

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 941 жител (сите Македонци) и спаѓа во групата на големи и развиени села.[11]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 634 жители, од кои 584 Македонци, 3 останати и 47 лица без податоци.[12]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 530 — 691 788 925 1.066 1.118 1.179 929 941 634
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[13]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[14]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[15]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[16]

Општествени установи[уреди | уреди извор]

  • Училиште 'Св.Кирил и Методиј. Во ова училиште се врши образование и воспитување на деца од прво до деветто одделение, вклучувајќи го и предучилишното образование. Во ова училиште се образуваат децата не само од Турново туку и од околните населени места: Радово,Секирник и др.

Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]

Избирачко место[уреди | уреди извор]

Во селото постои избирачкото место бр. 1825 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[17]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 993 гласачи.[18]

На Македонски парламентарни избори во 2020 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 988 гласачи.[19]

Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]

Личности[уреди | уреди извор]

Спорт[уреди | уреди извор]

ФК Турново
  • ФК Турново. Овој фудбалки клуб е основан 1950, истиот денеска се натпреварува во Втората македонска фудбалска лига. Фудбалскиот тим е поделен на: сениори, јуниори, а тука спаѓа и женкиот фудбалски тим.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 Панов Митко, Енциклопедија на селата во Република Македонија, Патрија, Скопје, 1998. стр.295.
  3. ↑ КОЛЕТКТИВНАТА МЕМОРИЈА ЗАЧУВАНА ВО ТИПИЧНИТЕ ОБИЧАИ И ТРАДИЦИИ НА ОПШТИНА БОСИЛОВО
  4. ↑ Новаковић, Стојан. „Законски споменици српских држава средњега века“, Београд, 1912, стр.513.
  5. ↑ Манол Пандевски - Ѓорѓи Стоев - Трнката, Струмица и Струмичко низ историјата, Струмица, 1969, стр. 88.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  7. ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 188-189.
  8. ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900.
  9. ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 106-107.
  10. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  11. ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
  12. ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  13. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  14. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  15. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  16. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  17. ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 29 декември 2019.
  18. ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 29 декември 2019.
  19. ↑ „Парламентарни избори 2020“. Посетено на 3 ноември 2020. line feed character во |title= во положба 21 (help)

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Грбот на Општина Босилово
Грбот на Општина Босилово
Историски
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Турново&oldid=5164628“