Српско-албански конфликт

Од Википедија — слободната енциклопедија
Српско-албански конфликт

Спорната територија на Косово
Датум 1595 - до сега
Место Србија, Албанија
Територијални
промени 		Косово
Завојувани страни

Албанци
Воена организација

Срби
Воена организација
Жртви и загуби
~120,000 албански цивили[1] (no data on Serb casualties found, most data on conflict highly prone to doctoring by revionists on both sides as this is an unresolved conflict).

Српско-албанскиот конфликт се однесува на оружената борба помеѓу Србите и Албанците која се водела повеќепати во текот на 20. век. Овој конфликт го има својот корен во сложената историја, која се однесува главно на територијата на Косово. Конфликтот е поврзан со повеќепати етнички протерувања на двата народи од Косово. До 1912. од територијата на Косово и Метохија протерани се околу половина милион Срби. Во текот на Првата и Втората светска војна имало повеќе злосторства меѓусебно. Од 1961. до 1980 година според некои информации биле протерани над 100.000 Срби, а после 1999. се направило пооштро етничко чистење на двата народи од Косово. Важно е да се напомене дека односите помеѓу овие две етнички заедници не биле секогаш непријателски, а во текот на историјата често бил присутно и формирање на српско-албанско пријателство.

Големите преселби на Србите[уреди | уреди извор]

Податотека:Seoba Srba.jpg
Преселба на Србите, Паја Јовановиќ

После загушувањето на турската опсада на Виена и основањето на света лига Австрија, Полска и Венецијанската Република во 1684. година, доаѓа до будење на отпорот на покорените народи во Турција. Во борбата против Турците стапуваат Србите и Албанците и некои се придружуваат на австриската војска.Пиколомини кој доаѓа до Скопје. Пиколомини добива пораз од Турците кај Качаник на 1 февруари 1690. Со австриската војска се повлекуваат и Србите, заедно со помалите групи на Албанци, од Приштина, Пеќ, Митровица, Призрен и Нови Пазар, во страв од турска освета. Најмногу одселувања на Србите од Косово се случило во 1690. година, а го предводел и самиот патријарх на Српската православна црква Арсеније III Чарнојевиќ. Се смета дека тогаш со патријархот во Војводина дошол пешки и со автомобили околу 100.000 “души”[2], коешто останало запамтено како Голема преселба на Србите.

На празните поседи Турците ги населуваат АлбанцитеПредлошка:Чињеница Во следниот период Албанците ги населуваат областите на долините на реките Лаб, јужна Морава до Сурдулица и Лесковац, Скопје, Куршумлија и Ниш. Во новите краеви Турците им даваат плодна земја и сопственост на имотиПредлошка:Чињеница. Сите овие преместувања, српскиот етнички центар се сели од старите подрачја на Србите, Рашке и Косово во сливот на Морава и во Војводина.[3]

Обновување на српската државност[уреди | уреди извор]

Со Српската револуција доаѓа до обнова на српската државност и создавање на Кнежевството на Србија и нејзино постепено проширување. Независноста на Кнежевството Србија е призната во 1878. година. После тоа, доаѓа до масовно иселување на Албанците од новоприпоените краеви (прво од Топличкиот Округ, некогаш населен со Албанци), каде што селата биле запалени.[4]

Околу 30.000 до 40.000 избегани и прогонети Албанци од Кнежевството Србија преоѓаат во Отоманското Царство, каде се населуваат главно на подрачјето на Косовскиот вилает.[5] Албанските бегалци вршат притисок на косовските Срби, па многу од нив од 1876. до 1912. година бегаат во Србија.[5] Јован Цвииќ наведува податок дека од 1876. до ослободувањето од териториите на "Стара Србија" насилно се раселени 150.000 Срби и наместо нив биле населени албански колонисти.[6]

Предлошка:Цитат3

Српски (југословенски) период[уреди | уреди извор]

Главна статија: Историја на Косово и Метохија

Во почетокот на 20. век, според проценките на странските новинари и патописците, албанското население сочинувало повеќе од половина, па дури и околу две третини од вкупната популација на Косово и Метохија[7][8].

Наслов[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Kosta Novaković, Srbizacija i kolonizacija Kosova“. Архивирано од изворникот на 2013-12-25. Посетено на 2010-06-05.
  2. ↑ „Anton Bebler, Propuštena prilika“. Архивирано од изворникот на 2009-09-23. Посетено на 2010-06-05.
  3. ↑ Војна енциклопедија, Београд, 1972., књига четврта, страна 655.
  4. ↑ Vaso Cubrilovic, Expulsion of the Albanians (1937) Архивирано на 4 септември 2019 г. There remains one more means, which Serbia employed with great practical effect after 1878, that is, by secretly burning down Albanian villages and city quarters ... The method of the colonization of Toplica and Kosanica after 1878, when the Albanians were expelled from these regions, is full of lessons ... People came from Montenegro, Sjenica, Vranje, Kosovo, Pec, etc. and thirty years later Toplica and Kosanica, once Albanian regions of ill-repute, gave Serbia the finest regiment in the wars of 1912-18, the Iron Second Regiment. In those wars, Toplica and Kosanica paid and repaid, with the blood of their sons, those tens of millions of dinars which Serbia had spent for their resettlement.
  5. ↑ 5,0 5,1 „Čedomir Popov, Velika Srbija - stvarnost i mit“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2011-07-17. Посетено на 2010-06-05.
  6. ↑ „Dimitrije Bogdanović, Knjiga o Kosovu“. Архивирано од изворникот на 2010-05-26. Посетено на 2010-06-05.
  7. ↑ H. N. Brailsford, Macedonia, Its Races and Their Future, London, 1906
  8. ↑ Servia by the Servians, Compiled and Edited by Alfred Stead, With a Map, London (William Heinemann), 1909. (Etnographical Map of Servia, Scale 1:2.750.000).
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Српско-албански_конфликт&oldid=5188528“