Самогласна хармонија

Од Википедија — слободната енциклопедија

Самогласната хармонија е вид асимилаторски фонолошки процес кој се осврнува на самогласките во одредени јазици. Со други зборови, хармонијата се однесува на процес каде сите самогласки во еден збор се од ист вид.

Долго растојание[уреди | уреди извор]

Хармонијата е процес на долго растојание, односно асимилацијата се однесува на гласови во зборот кои не се едно до друго поставени (најчесто се одвоени од согласки). На пример, самогласката која се користи на почетокот на зборот може да предзивника асимилација на самогласките кои се на крајот. Асимилацијата се однесува за целиот збор. Системски е објаснето на следниов начин:

пред
асимилација
  после
асимилација
ГаСГбСГбС ГaСГaСГaС   (Гa = тип 'а' самогласка, Гb = тип 'б' самогласка, С = согласка)
  • Белешка: 'Г' ('глас') означува самогласка, а 'С' ('согласка') означува согласка.

Во дијаграмот, Гa (тип 'а' самогласка) предизвикува Гб (тип 'б' самогласка) да се асимилираат и да станат самогласки од ист вид како првата (метафорично, во „хармонија“).

Одлики[уреди | уреди извор]

Одликите на самогласната хармонија се:

  • самогласка висина   (високи, средни ниски самогласки)
  • самогласна заднина   (предни, централни и задни самогласки)
  • самогласна заобленост   (заоблени и незаоблени самогласки)
  • позиција на коренот на јазикот   (истапена и повлечена позиција)
  • насализација   (усни или носни самогласки)

Поврзано[уреди | уреди извор]

Литература[уреди | уреди извор]

  • Jacobson, Leon Carl. (1978). DhoLuo vowel harmony: A phonetic investigation. Los Angeles: University of California.
  • Krämer, Martin. (2003). Vowel harmony and correspondence theory. Berlin: Mouton de Gruyter.
  • Li, Bing. (1996). Tungusic vowel harmony: Description and analysis. The Hague: Holland Academic Graphics.
  • Lloret, Maria-Rosa (2007), „On the Nature of Vowel Harmony: Spreading with a Purpose“, Во Bisetto, Antonietta; Barbieri, Francesco (уред.), Proceedings of the XXXIII Incontro di Grammatica Generativa, стр. 15–35
  • Roca, Iggy; Johnson, Wyn (1999), A Course in Phonology, Blackwell Publishing
  • Shahin, Kimary N. (2002). Postvelar harmony. Amsterdam: John Benjamins Pub.
  • Smith, Norval; & van der Hulst, Harry (Eds.). (1988). Features, segmental structure and harmony processes (Pts. 1 & 2). Dordrecht: Foris. ISBN 90-6765-399-3 (pt. 1), ISBN 90-6765-430-2 (pt. 2 ) .
  • Vago, Robert M. (Ed.). (1980). Issues in vowel harmony: Proceedings of the CUNY Linguistic Conference on Vowel Harmony, 14 May 1977. Amsterdam: J. Benjamins.
  • Vago, Robert M. (1994). Vowel harmony. In R. E. Asher (Ed.), The Encyclopedia of language and linguistics (pp. 4954–4958). Oxford: Pergamon Press.
  • van der Hulst, Harry; van de Weijer, Jeroen (1995), „Vowel Harmony“, Во Goldsmith, John A. (уред.), The Handbook of Phonological Theory, Blackwell Handbooks in Linguistics, Blackwell Publishers, стр. 495–534

Надворешни врски[уреди | уреди извор]