Републики на Сојузот на Советските Социјалистички Републики

Од Википедија — слободната енциклопедија
Републики на Сојузот на Советските Социјалистички Републики
КатегоријаСојузна држава
МестоСССР СССР
СоздалДоговор за создавање на СССР
Создадена на30 декември 1922
УкиналПризнавање од страна на Државниот совет на признавање на независноста на балтичките држави
Декларација бр. 142-Х
Укината на6 септември 1991
26 декември 1991
Број21 (1933)
НаселенијаНајмала: 1,565,662 (Естонска ССР)
Најголема: 147,386,000 (Руска СФРСР)
ПовршиниНајмала: 29,800 км2 (Ерменска ССР)
Најголема: 17,075,400 км2 (Руска СФРСР)
УправаЕднопартиски социјалистички републики
ПодединициАвтономни републики, области, автономни области
Советски Сојуз

Оваа статија е дел од темата:
Политика на Советскиот Сојуз



Атлас

Републиките на Сојузот на Советските Социјалистички Републики (руски: Сою́зные Респу́блики) ― административни единици на национално ниво во Сојузот на Советските Социјалистички Републики (СССР).[1] Советскиот Сојуз бил создаден во 1922 година со договор меѓу советските републики Белорусија, Русија, Закавказ и Украина, со кој тие станале негови уставотворни републики.

Во поголемиот дел од својата историја, СССР била високо централизирана држава и покрај нејзината номинална структура како федерација на републики; реформите за децентрализација за време на ерата на перестројка и гласност спроведени од Михаил Горбачов се наведуваат како еден од факторите што довеле до распаѓање на СССР во 1991 година и создавање на Заедницата на независни држави.

Во Советскиот Сојуз постоеле два многу различни вида на републики: поголемите синдикални републики, кои ги претставуваат главните народности на Сојузот и со уставно право да се отцепат од неа, и помалите автономни републики, сместени во рамките на сојузните републики и ги претставуваат народносните малцинства.

Карелофинската Советска Социјалистичка Република, остаток од Советско-финската војна, станала единствената синдикална република на која и бил одземен статусот во 1956 година. Одлуката за симнување на Карелија во автономна република во рамките на РСФСР била еднострано донесена од централната влада без да се советува со своето население.

Сојузни држави на Советскиот сојуз[уреди | уреди извор]

Карта на советските републики од 1956 до 1991, набројани по Уставот на СССР: 1. Русија, 2. Украина, 3. Белорусија, 4. Узбекистан, 5. Казакстан, 6. Грузија, 7. Азебејџан, 8. Литванија, 9. Молдавија, 10. Латвија, 11. Киргистан, 12. Таџикистан, 13. Ерменија, 14. Туркменистан, 15. Естонија.

Бројот на сојузните републики на СССР варирала од 4 до 16. Од 1956 година до неговото распаѓање во 1991 година, Советскиот Сојуз се состоел од 15 Советски Социјалистички републики. (Во 1956 година, Карело-Финската Советска Социјалистичка Република, создадена во 1940 година, била припоена во Руската Советска Социјалистичка Република.) Наместо да бидат набројувани републиките по азбучен ред, републиките биле наведени по уставен ред, што, особено во последните децении на Советскиот Сојуз, не одговарало на редот ниту според населението ниту според економската моќ.

Советска Социјалистичка
Република
Насе­ление
(1989)
Насе­ление
во
%
Повр­шина
во км²
(1991)
Гла­вен
град
Денешна
држава
Руска СФСР 147 386 000 51,40 17 075 200 Москва Русија
Украинска ССР 51 706 746 18,03 603 700 Киев Украина
Узбекистанска ССР 19 906 000 6,94 447 400 Ташкент Узбекистан
Казашка ССР 16 711 900 5,83 2 727 300 Алма-Ата Казахстан
Белоруска ССР 10 151 806 3,54 207 600 Минск Белорусија
Азерска ССР 7 037 900 2,45 86 600 Баку Азербејџан
Грузиска ССР 5 400 841 1,88 69 700 Тбилиси Грузија
Таџикска ССР 5 112 000 1,78 143 100 Душанбе Таџикистан
Молдавска ССР 4 337 600 1,51 33 843 Кишинев Молдавија
Киргиска ССР 4 257 800 1,48 198 500 Фрунзе Киргистан
Литванска ССР 3 689 779 1,29 65 200 Вилниус Литванија
Туркменска ССР 3 522 700 1,23 488 100 Ашхабат Туркменистан
Ерменска ССР 3 287 700 1,15 29 800 Ереван Ерменија
Латвиска ССР 2 666 567 0,93 64 589 Рига Латвија
Естонска ССР 1 565 662 0,55 45 226 Талин Естонија

Распределба на републиките по региони[уреди | уреди извор]

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Hough, Jerry F (1997). Democratization and revolution in the USSR, 1985-1991. Brookings Institution Press. стр. 214. ISBN 0-8157-3749-1.

Дополнителна книжевност[уреди | уреди извор]