Пена

Од Википедија — слободната енциклопедија
Пена

Пена во Тетово
Местоположба
ДржаваМакедонија
Физички особености
ИзворЧабриолица/кај Џинибег, Шар Планина
УстиеВардар, кај Сараќино
Должина29,7 км
Големина на сливот192 км2
Особености на сливот
ТечениеВардарЕгејско Море

Пена, во постарата книжевност Тетовска Бистрица, Тетовска Река (во некои пишани извори позната и како Шарска Река.[1]) — најголемата шарпланинска река после Вардар во Полошката Котлина. Таа е и воедно најголема вардарска притока од шарпланинските реки. Во подалечното минато била нарекувана Хтетовчица

Извор и устие[уреди | уреди извор]

Реката југозападно од Бозовце.
Камен мост на реката Пена во Тетово.

Извориштето на реката започнува кај месноста Чабриолица и Борислоица,[2] на јужната страна на циркот Џинибег, на некаде околу 2.400 метри надморска висина, во ливадеста зарамнина на височина.[3] Највисокиот извор (41°58′02″N 20°46′11″E / 41.967096° СГШ; 20.769833° ИГД / 41.967096; 20.769833) понекогаш пресушува, додека подолниот извор е повеќесезонски (41°58′22″N 20°45′56″E / 41.972882° СГШ; 20.765493° ИГД / 41.972882; 20.765493).

Од нејзина десна страна, во неа се вливаат водотеците на Кривошијска и Лешничка Река.[3] Горниот тек на реката е месно наречен Бозовска Река.[4]

Таа тече непосредно јужно од селата Бозовце, Вешала и Бродец.

Следни други притоки на Пена се: Чепеновска, Скакалска, Караниколска, Бродечка,[3] Пржина, Вејчка, и уште други 4 реки[5].

Поминувајќи низ самото средиште на Тетово, таа се спушта во полошкото поле, и кај селото Сараќино се влева во Вардар.

Особености[уреди | уреди извор]

Извориштата на реката се на околу 2.500 метри надморска висина и со висинска разлика од околу 1.914 м. Реката е долга 29,7 км.

Значење[уреди | уреди извор]

Пена има големе значење за градот Тетово и како симбол, а и како објект од голем економски потенцијал. Од туристичка гледна точка, реката со својот див планонски тек и прекрасни водопади, мами голем број на туристи. Од економски аспект реката е важна, бидејќи на неа се наоѓаат 4 мали хидроцентрали, од кои едната е прва хидроцентрала во Македонија.

Во 1979 година, по поројните дождови реката има надојдено и поплавено голем дел од Тетово, при што нанела големи штети.[6]

Галерија[уреди | уреди извор]

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Петров, Гьорче. Материали по изучванието на Македония. Печатница Вълковъ, Софија. стр. 264
  2. Душан Кривокапиќ: „Шар-Планина“, издание на „Туристичка Штампа“, Белград, 1969 г.
  3. 3,0 3,1 3,2 „ХИДРОЛОГИЈА“. sharplanina.com.mk. Архивирано од изворникот 2014-05-31. Посетено на 28 јули 2023.
  4. „с. Бозовце – Долна Лешница – Кривошијски Водопад“. turnimedakinisam.mk. Архивирано од изворникот 2023-07-28. Посетено на 28 јули 2023.
  5. Живко Стефановски, Напредок Тетово, Шар Планина, стр. 68-70
  6. Кузман Најденоски: „Тетово во минатото“, издание од 1964 година. Печатница „Напредок“ Тетово

Надворешни врски[уреди | уреди извор]