Маларија
| Маларија | |
|---|---|
 | |
| Плазмодиум од плунката на женски комарец како се движи по клетка | |
| Специјалност | Инфектологија |
 | Ве молиме, обрнете внимание на ова важно предупредување во врска со темите од областа на медицината (здравјето). |
Маларија — заразна болест што ја предизвикува мал паразит наречен плазмодиум. Има вкупно четири видови од овој паразит и секој има свои специфичности, без оглед дали се работи за реакцијата на медикаменти или според местото во организмот по заразата, но и според ефектите што ги има по здравјето на човекот.
Симптоми[уреди | уреди извор]
Во зависност од видот на паразитот од родот Plasmodium и времето на инкубација, првите симптоми можат да се јават 7-14 дена или дури и 8-10 месеци по внесувањето на паразитот. Тоа многу зависи и од имунитетот, па можат да се забележат и случаи на потполн имунитет, кој е стекнат со текот на времето.
Симптомите на маларијата, особено во првите неколку денови, не изгледаат ништо поинаку од вообичаените симптоми кои ги имаат некои други болести што ги предизвикуваат бактерии, вируси или паразити. Тоа вклучува зголемена телесна температура, главоболка, замор, засилено потење, повраќање, а можат да се појават и нешто поинакви знаци како суво кашлање, болки во мускулите, зголемување на црниот дроб или дури и нервни дисфункции и губење на свеста, а во најтешките случаи - кома и смрт.
Причинител[уреди | уреди извор]
Plasmodium falciparum е вид кој географски се простира во тропските и суптропските подрачја, односно околу Екваторот. Заразата со овој паразит може да го загрози животот на заболениот во текот на неколку дена од влегувањето на паразитот во организмот, а кај паразитот постои отпорност на повеќето достапни медикаменати, така што терапијата мора да биде комбинирана.
Plasmodium vivax, P. malariae и P. ovale се останатите видови, кои не се толку опасни за човекот. Постојат примери на успешно закрепнување по еден месец, дури и без лекување со признати медикаменти. Можат да се најдат во сите тропски региони во светот, со исклучок на Plasmodium ovale кој е најден само во западна Африка. Plasmodium vivax и P. malariae можат да се сместат во црниот дроб на човекот, што може да предизвика дополнителни компликации и да бара дополнителен медицински третман.
Преносник на овој паразит, а и на самата болест, е женката од еден вид тропски комарец - Anopheles, која со убод го внесува паразитот во човекот. Бидејќи ларвите на комарецот сè до излегувањето од лушпата се наоѓаат под вода, главно во мочуришта, маларијата е најраспространета во мочуришните подрачја. Паразитот се размножува во црените крвни клетки, и ги предизвикува симптомите, а во најтешките случаи предизвикува кома и смрт.
Епидемиологија[уреди | уреди извор]
♦ Зголемена појава на хлорокински или повеќеотпорна маларија
♦ Појава на хлорокиноотпорната маларија
♦ Нема Plasmodium falciparum или отпорност кон хлорокин
♦ Нема маларија
Годишно од маларија заболуваат околу 350-500 милиони луѓе,[2] од кои умираат 1 до 3 милиони луѓе, најмногу мали деца, а 90% од случаите се во потсахарска Африка.[3] Маларија е еден од најголемите проблеми во светското здравство, бидејќи засега не постои сигурна вакцина. Најдобро е превентивно да се земаат лекови, но најефикасните лекови - prophylactic, се многу скапи за повеќето луѓе кои живеат во реоните каде го има овој комарец.
Лекување[уреди | уреди извор]
Третирањето на оваа болест со соодветни лекови зависи од видот на Plasmodium кој е присутен во организмот на човекот, концентрацијата на самиот паразит во крвта, како и отпорноста на паразитот на некои од лековите. Правилната терапија со лекови против маларија по 48 часа ги отстранува сите симптоми на болеста, а веќе по 3-4 дена паразитот е отстранет од крвотокот.
Постои низа најразлични лекови кои се користат како за превенција, така и за третман на болеста (најпознат секако е кининот), а меѓу нив најефикасни и најпознати се Chloroquine, Mefloquine, Doxycycline, Primaquine, Malarone, најчесто користени во превентивни цели.
За да се спречат рекуренците, односно повторната појава на истата болест, во терапијата се вклучува и Primaquine, кој ќе го спречи повторниот развој на паразитот, посебно на видовите P. ovale и P. vivax.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Malaria“. US Centers for Disease Control and Prevention. April 15, 2010. Посетено на 2012-05-02.
- ↑ Malaria Facts. Centers for Disease Control and Prevention.
- ↑ Snow RW, Guerra CA, Noor AM, Myint HY, Hay SI (2005). „The global distribution of clinical episodes of Plasmodium falciparum malaria“. Nature. 434 (7030): 214–7. doi:10.1038/nature03342. PMID 15759000.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
| Класификација | |
|---|---|
| Надворешни извори |
|