Дланка
| Дланка | |
|---|---|
 Двете страни на десната дланка кај човекот | |
 Рентгентска снимка на човечка дланка | |
| Податоци | |
| Вена | dorsal venous network of hand |
| живец | Ulnar, median, radial nerves |
| Назнаки | |
| Латински | Manus |
| MeSH | A01.378.800.667 |
| TA | A01.1.00.025 |
| FMA | FMA:9712 |
Дланката (латински: manus, мн. manūs) е телесен орган која е дел од горните екстремитети. Дланките се составени од по пет прсти и се наоѓаат веднаш под подлактицата. Дланките се главните органи за физичка манипулација со околината кои се користат за големи и мали моторни вештини. Прстите од дланките содржат голем број нерви, што пак реагира со големо чувство на допир. Како и останатите симетрични органи, така и рацете се контролирани од спротивните мозочни полутопки.
Скелет[уреди | уреди извор]
Скелетот на шаката е составен од 27 коски поделени во три групи:
- коски на коренот на шаката
- коски на докпоренот и
- коски на прстите од шаката.
На скелетот се разликуваат две страни: предна или дланска (facies palmaris) и задна страна (facies dorsalis).
Корен на дланката (ossa carpi)[уреди | уреди извор]
Коренот (carpus) се состои од осум коски распоредени во два реда. Одејќи од палецот кон малиот прст во горниот ред се наоѓаат следните коски: чунеста, полумесечеста,триаглеста и грашковидна коска. Долниот ред е составен од трапезна коска, трапезоидна коска, главеста коска и кукеста коска.
Подкорен на дланката (ossa metacarpalia)[уреди | уреди извор]
Претставуваат пет долги коски означени со редни броеви идејќи од палецот кон малиот прст.Тие ги спојуваат карпалните коски со коските од прстите. На сите метакарпални коски се разликуваат тело и два краја. Горните краеви се зглобуваат со долниот ред од карпалните коски, а долните краеви се зглобуваат со првите коски од прстите.
Прсти (ossa digitorum manus)[уреди | уреди извор]
Коските на прстите се наречени фаланги на број 14 и претставуваат долги коски. Секој прст со исклучок на палецот е составен од три коски-членчиња (phalanges), а палецот од две. На секоја фаланга се разликува тело и два краја. Горните и средните фаланги на двата краја имаат зглобни површини, а долните фаланги на долните краеви се рапави.
Болести и неправилности на раце[уреди | уреди извор]
- Полимелија е вродена мана кога поединец има повеќе дланки/раце отколку нормалниот број.[1]
- Полидактилија е вродена мана кога поединец има повеќе од нормалниот број прсти.[2]
- Инфекција на раце
- Операција на раце
Дланката како тема во уметноста и во популарната култура[уреди | уреди извор]
- „Двете дланки“ — песна на македонскиот поет Васил Куноски.[3]
- „Рајот на твоите дланки“ (англиски: Heaven Of Your Hands) — песна на американската рок-група American Music Club од 1989 година.[4]
- „Плескај со дланките“ (англиски: Clap Hands) — песна на американскиот музичар Том Вејтс (Tom Waits) од 1985 година.[5]
- „Човечки дланки“ (англиски: Human Hands) — песна на британскиот рок-музичар Елвис Костело (Elvis Costello) од 1982 година.[6]
- „Терминатор Х зборува со неговите дланки“ (англиски: Terminator X Speaks With His Hands) — песна на американската рап-група Паблик енеми (Public Enemy) од 1987 година.[7]
- „Дланката што ја ниша лулката“ (англиски: The Hand That Rocks The Cradle) — песна на британската рок-група Смитс (The Smiths) од 1984 година.[8]
- „Дланка во ракавица“ (англиски: Hand In Glove) — песна на Смитс (The Smiths) од 1984 година.[8]
- „Дланката на Хари“ (англиски: Harry's Hand) — песна на британската панк-рок група Тој долс (The Toy Dolls).[9]
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Three-armed boy to have surgery“. BBC News. 2006-05-31. Посетено на 2007-12-24.
- ↑ „Polydactyly and Syndactyly“. Milton S. Hershey Medical Center, Pennsylvania State University. Архивирано од изворникот на 2010-03-07. Посетено на 2007-12-24.
- ↑ Васил Куноски, Песни. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 59.
- ↑ DISCOGS, American Music Club – United Kingdom (пристапено на 15.4.2021)
- ↑ DISCOGS, Tom Waits – Rain Dogs (пристапено на 20.7.2019)
- ↑ DISCOGS, Elvis Costello And The Attractions* – Imperial Bedroom (пристапено на 13.5.2022)
- ↑ DISCOGS, Public Enemy – Yo! Bum Rush The Show (пристапено на 23.8.2019)
- ↑ 8,0 8,1 DISCOGS, The Smiths – The Smiths (пристапено на 9.7.2019)
- ↑ Toy Dolls – We're Mad! (The Anthology) (пристапено на 26.12.2023)
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
| Повеќе за Дланка на збратимените проекти на Википедија | |
|
Дефиниции и преводи на Викиречник ? |
|
Податотеки на Ризницата ? |
|
Образовни ресурси на Викиуниверзитет ? |
|
Новинарски известувања на Викивести ? |
|
Мисли на Викицитат ? |
|
Изворни текстови на Викиизвор ? |
|
Прирачници на Викикниги ? |
 ?
|
Информации за патување во Википатување ? ? |
- Повреди и болести на дланките (англиски)
- Анатомија на дланката (англиски)
 | Оваа статија од областа на анатомијата е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |
|