Дабница

Координати: 41°23′53″N 21°33′56″E / 41.39806° СГШ; 21.56556° ИГД / 41.39806; 21.56556
Од Википедија — слободната енциклопедија
Дабница
Дабница во рамките на Македонија
Дабница
Местоположба на Дабница во Македонија
Дабница на карта

Карта

Координати 41°23′53″N 21°33′56″E / 41.39806° СГШ; 21.56556° ИГД / 41.39806; 21.56556
Општина  Прилеп
Население 2 жит.
(поп. 2021)[1]

Шифра на КО 20028
Дабница на општинската карта

Атарот на Дабница во рамките на општината
Дабница на Ризницата
За селото Дабница во Пиринска Македонија, видете овде

Дабница — село во Општина Прилеп, во околината на градот Прилеп. Сместено е на падините на планината Бабуна, во северниот дел на регионот Пелагонија.

Географија и местоположба[уреди | уреди извор]

Дабница се наоѓа на падините на планината Бабуна, северно од градот Прилеп.

Историја[уреди | уреди извор]

Масовно стрелани Македонци од село Дабница, Прилепско. Во масакрот настрадале 18 лица. (19 септември 1942)

Дабница е старо село населено уште од антиката, за што сведочат бројните археолошки наоѓалишта. Во 1337 година, половина од Дабница кралот Стефан Душан ја приложил на манастирот Трескавец.[2] За време на турското ропство, селото било раселено, а потоа повторно е обновено. Селото било обновено од Македонци кои се доселиле од други населби кон крајот на XVIII век.[2] За време на турското ропство цела земја на селото припаѓала на манастирот Трескавец (во 1912 година манастирот во ова село имал околу 700 овци и кози).[2]

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од Прилепскиот Вилает (Vilayet-I Prilepe) под името Д-б-н-ч-а имало 13 семејства, 2 неженети и 3 вдовици, сите христијани.[3]

Кон крајот на XIX век, селото било дел од Прилепската каза на Отоманското Царство.

На 23 октомври 1941 година кај местото Гарван, кај Дабница бил формиран Прилепскиот партизански одред „Гоце Делчев“.

Во 1942 г. се случил Масакрот кај Дабница извршен од бугарските окупаторски сили.

Население[уреди | уреди извор]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Дабница се води како чисто македонско село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 32 куќи.[4]

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948223—    
1953189−15.2%
1961117−38.1%
197141−65.0%
198117−58.5%
ГодинаНас.±%
199113−23.5%
199413+0.0%
200266+407.7%
20212−97.0%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 200 Македонци.[5]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 2 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 220 280 223 189 117 41 17 13 13 66 2
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[6]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[7]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[8]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[9]

Родови[уреди | уреди извор]

Дабница е македонско православно село, иако во него има и Роми, доселени од поново време. Родовите македонски во селото се сите доселенички.

Според истражувањата од 1954 година, родови во Дабница се:

  • Доселеници: Анѓеловци (2 куќи) најстар род во селото, доселени се однекаде; Секуловци (7 куќи) потекнуваат од предокот Секула кој се доселил околу 1804 година од селото Крушеани; Коруновци (5 куќи) доселени се кога и Секуловци од Дебарско; Бешировци (3 куќи) доселени се однекаде, имаат роднини во Прилеп (Големџиковци); Наневци (2 куќи) и Кремчевци (2 куќи) и они се доселени однекаде; Трајковци (4 куќи) дошол Трајко од Крушеани; Рапешовци (3 куќи) доселени се од село Рапеш во Мариово.[2]

Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]

Избирачко место[уреди | уреди извор]

Во селото постои избирачкото место бр. 1441 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на приватна куќа.[10]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 4 гласачи.[11]

Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]

Цркви
Манастири
  • Трескавец — познат средновековен манастир во крајниот северозапад на атарот
Археолошки наоѓалишта[12]
  • Караташ — некропола од римско време
  • Градиште — неопределено наоѓалиште од непознат период
  • Св. Петка — црква од непознат период
  • Кукул — неопределено наоѓалиште од непознат период
  • Бунар — населба од доцноантичко време, кај Трескавец
  • Гробови во Карпа — некропола од римско време, кај Трескавец
  • Гумење — некропола од хеленистичко и римско време, кај Трескавец
  • Златоврв — населба и базилика од хеленистичко, доцноантичко и старохристијанско време
  • Манастирски Дол — населба од хеленистичко, римско и доцноантичко време
  • Црква Св. Богородица — осамени наоди, населба и црква од раноантичко, римско и старохристијанско време и средниот век, околу манастирската црква на Трескавец

Личности[уреди | уреди извор]

Иселеништво[уреди | уреди извор]

Се знае за следните постари иселени родови и семејства од ова село.

Од 1912 во Прилеп се имаат иселено околу 40 семејства. Од родовите Секуловци, Коруновци, Бешировци, Наневци, Трајковци и Кремчевци.[2]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ф. Трифуноски, Јован (1998). Битољско-прилепска котлина (српски). Српска академија наука и уметности.
  3. ↑ Турски документи за историјата на македонскиот народ кн.4, Методија Соколоски, д-р Александар Стојановски, Скопје 1971, стр.87
  4. ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 22.
  5. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  6. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  7. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  8. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  9. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  10. ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  11. ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
  12. ↑ Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 294, 314. ISBN 9989-649-28-6.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Населени места во Општина Прилеп
Грбот на Општина Прилеп
Раселени
Историски
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Дабница&oldid=5168485“