Википедија:Избрана статија/2007/37

Од Википедија — слободната енциклопедија
Станислав Лем, писател, филозоф, футуролог и теоретичар на научна фантастика
Станислав Лем, писател, филозоф, футуролог и теоретичар на научна фантастика

Станислав Лем (Лавов, 12 септември 1921Краков, 27 март 2006) бил полски писател, сатиричар, философ и футуролог. Тој е еден од најпознатите писатели и теоретичари на научна фантастика и најпреведуваниот полски писател. Делата му се преведени на 41 јазик и продадени во над 27 милиони примероци и со тоа е најпреведуваниот автор на научна фантастика од едно неанглиско говорно подрачје. Во нив средишно место имаат философските теми, односно рефлексиите за технологијата, за природата на интелигенцијата, за неможноста од меѓусебна комуникација и разбирање, како и длабокиот песимизам поради ограничувањата што произлегуваат од природата на човекот и од неговото место во вселената. Иако неколку специфични теми се појавуваат во сите негови дела, опусот на Лем може да се подели на два главни циклуси. Првиот вклучува донекаде традиционална научна фантастика каде што како мотиви се јавуваат технолошкиот напредок, патувањето во вселената и туѓинските светови, какви што се „Еден“ (1959; Eden), „Враќање од ѕвездите“ (1961; Powrót z gwiazd), „Соларис“ (1961; Solaris), „Непобедливиот“ (1964; Niezwyciężony), „Гласот на господарот“ (1968; Głos pana) и „Сказни за пилотот Пиркс“ (1968; Opowieści o pilocie Pirxie). Вториот циклус го сочинуваат мрачни алегориски раскази или сказни какви што се „Ѕвездени дневници“ (1957; Dzienniki gwiazdowe), „Сеќавања пронајдени в када“ (1961; Pamiętnik znaleziony w wannie) и „Киберијада“ (1965; Cyberiada).