Џепчиште

Од Википедија — слободната енциклопедија
Џепчиште
Xhepçishti

Поглед кон Џепчиште

Џепчиште во рамките на Македонија
Џепчиште
Местоположба на Џепчиште во Македонија
Џепчиште на карта

Карта

Координати 42°1′58″N 21°0′0″E / 42.03278° СГШ; 21.00000° ИГД / 42.03278; 21.00000Координати: 42°1′58″N 21°0′0″E / 42.03278° СГШ; 21.00000° ИГД / 42.03278; 21.00000
Општина Тетово
Население 3.338 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 1212
Шифра на КО 28088, 28588
Надм. вис. 443 м
Џепчиште на општинската карта

Атарот на Џепчиште во рамките на општината
Џепчиште на Ризницата
Грб на поранешната Општина Џепчиште.

Џепчиште (албански: Xhepçishti) — село во Општина Тетово, во областа Долни Полог, во околината на градот Тетово и седиште на поранешната истоимена општина. Поради својата големина и бројот на жители, Џепчиште е приградска населба на градот Тетово.

Географија и местоположба[уреди | уреди извор]

Селото се наоѓа во областа Долни Полог, во северниот дел на Полошката Котлина, северозападна Македонија и е приградска населба на Тетово. Сместена е недалеку во северен правец од градот Тетово, на оддаелеченост од четири километри. Селото е рамничарско, на надморска височина од 480 метри. Атарот е мал и зазема простор од 4,5 км2. На него обработливото земјиште зафаќа површина од 342 ха, па затоа селото, во однос на земјоделието, има полјоделска функција.[2] Се наоѓа на патниот правец кој води до границата со Косово.

Историја[уреди | уреди извор]

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од нахијата Калканделен (Nahiye-I Kalkandelen) и имало 60 семејства, 2 неженети и 6 вдовици, сите христијани.[3]

На крајот на XIX век, селото било дел од Полошката нахија во Тетовската каза на Отоманското Царство.

Според статистиката на Васил К’нчов (Македонија, Етнографија и статистика) од 1900 година, во Џепиште живееле 465 жители, од кои 80 Македонци и 385 Албанци.[4]

Население[уреди | уреди извор]

Население во минатото
ГодинаНас.±%
19481.680—    
19531.835+9.2%
19612.141+16.7%
19712.645+23.5%
19813.152+19.2%
ГодинаНас.±%
199179−97.5%
19943.834+4753.2%
20024.051+5.7%
20213.338−17.6%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 550 Албанци и 100 Македонци.[5]

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, Џепчиште има 4.051 жител и оттогаш претставува голема населба. Населението се состои од 3.934 Албанци, од кои 2.006 се од машки и 1.928 од женски пол, потоа 81 Македонец, 1 Влав и 35 останати.[6]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 3.338 жители, од кои 33 Македонци, 3.198 Албанци, 1 Турчин, 1 Влав, 2 останати и 103 лица без податоци.[7]

На табелата е прикажан националниот состав на населението низ сите пописни години:[6]

Година Македонци Албанци Турци Роми Власи Срби Бошњаци Ост. б.п. Вкупно
1948 1.680
1953 174 1.660 1 1.835
1961 152 1.959 26 3 1 2.141
1971 81 2.554 8 2 2.645
1981 94 3.047 1 10 3.152
1991 74 1 4 79
1994 75 3.758 1 3.834
2002 81 3.934 1 35 4.051
2021 33 3.198 1 1 2 103 3.338

Родови[уреди | уреди извор]

Како најстар албански род во селото Џепчиште се споменува родот Скурај (61 куќа). Потекнува од Љума (во северна Албанија) во втората половина на XVIII век.[8]

Џепчиште е мешано македонско-албанско село.

Според истражувањата од 1946 година, родови во селото се:

  • Македонски:
  • Калановци или Стамевци (2 к.), староседелци. Имаат иселеници во Тетово (две семејства).
  • Клинчарој или Илиној (2 к.), староседелци. Имаат иселеници во Тетово (едно семејство).
  • Коруновци (8 к.), староседелци.
  • Лизгар (1 к.) потекнуваат од домазет доселен од селото Теарце;
  • Волчеј или Мачугој (7 к.) доселени се од Раотинце, се доселил предокот Китан.
  • Албански:
  • Ќуповци (32 к.) и Кучуговци (28 к.) најстари албански родови, доселени се во втората половина на XVIII век, по потекло се од областа Матија во Албанија;
  • Чип (25 к.) родот го основал Адем кој се доселил од Малесија во северна Албанија;
  • Скуровци (61 к.) доселени се од Љума во северна Албанија, дојдени се во втората половина на XVIII век;
  • Асаној (4 к.), Љуганџини (36 к.) и Лике или Ликовци (8 к.) доселени се од северна Албанија.[9]

Општествени установи[уреди | уреди извор]

Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]

Избирачко место[уреди | уреди извор]

Во селото постојат избирачките места бр. 2003, 2004, 2004/1, 2005 и 2006 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[10]

На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 3.892 гласачи.[11]

Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]

Цркви
Црквата „Св. Атнасиј“

Редовни настани[уреди | уреди извор]

Личности[уреди | уреди извор]

Култура и спорт[уреди | уреди извор]

Иселеништво[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. Митко Панов, Енциклопедија на селата во Република Македонија, стр. 312
  3. Турски документи за историјата на македонскиот народ кн.4, Методија Соколоски, д-р Александар Стојановски, Скопје 1971, стр. 340
  4. Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 210.
  5. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  6. 6,0 6,1 Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
  7. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  8. Албанците во Македонија само од 1780 година, д-р Ристо Ивановски, Битола, 2014 г., 10 стр.
  9. Трифуноски, Јован (1976). Полог. Белград: САНУ.
  10. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  11. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
  12. „Украдено ѕвоно од црквата во селото Џепчиште“. Дневник. Архивирано од изворникот на 2008-04-27. Посетено на 2010-04-27.
  13. Македонска библиографија: Статии и прилози (2. изд.). Народна и универзитетска библиотека "Св. Климент Охридски" - Скопје.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]